HEMELUMMER-OLDEVAART, MET Noordwelle, eene Grietenij in Friesland, in het Kwartier van Westergo, de achtste en op één na de laatste in rang. Behalven de drie Steden, Stavoren, Workum en Hindelopen, leggen in deeze Grietenij de volgende negen Dorpen: Hemelum, Koudum, Warns, Scharl, Molquern, Oldega, Nijega, Elahuizen en Koldevolde. Zeer waterrijk is deeze Grietenij, tot merkelijk voordeel van den binnenlandschen Scheepvaart, en van den verschen Vischvangst, vooral van zeer smaakelijke Baars. Nog verscheidene andere Wateren of Meirtjes plagt men ’er voor deezen te ontmoeten, die zedert droog gemaakt, en in uitmuntende Wei- en Bouwlanden zijn veranderd.
Eenige groote Stinzen, welke men ’er, in oude tijd, vondt, zijn meest geslegt, en alleen in het vermaaklijk Dorp Koudum daar van eenige overblijfzels te vinden.