eigenlijk Jan Jansz. (Brouwer of Pascaert), Nederlands drukker en uitgever (Arnhem ca 1588 - Amsterdam begr. 11 Juli 1664), zoon van de Arnhemse drukker en uitgever Jan Jansz. en schoonzoon van Jodocus Hondius. Hij vestigde zich 16i2/’l3 te Amsterdam op ’t Water (Damrak) „in de Pascaert” naast Willem Jansz Blaeu en ontwikkelde zich tot een even belangrijk uitgever als laatstgenoemde; zelfs toonde hij zich meer koopman dan Blaeu en stichtte 7 buitenlandse filialen, o.a. in Frankrijk (Lyon), Zwitserland (Genève), Duitsland en Zweden (Stockholm).
Hij werd „typographus” van koningin Christina van Zweden, in welke hoedanigheid hij verscheidene boeken heeft gedrukt. Bekend werden vooral zijn atlassen, gebaseerd op het werk van Mercator en Hondius, welke hij sinds 1633 in combinatie met Jodocus’ zoon Henricus Hondius, doch na 1638 alleen uitgaf. Vooral heeft hij vele nieuwe kaarten bijgevoegd, enige gegraveerd door zijn vrouw Elisabeth Hondius.Met zijn wereldatlas, zeeatlas en stedeboeken heeft hij steeds met Blaeu geconcurreerd. Ook gaf hij journalen uit der eerste Nederlandse reizen o.a. Is. Commelin’s Begin en voortgangh v. d. Ver. Ned. Geoctr.
O.I. Comp. (1645). Zijn zoons Jodocus of Justus (Joost Jansz., ged. 29 Aug. 1613-begr. 28 Apr. 1655) en Johannes Janssonius jr (of Jan Jansz. Brouwer, 1618-1657) waren eveneens drukkers en uitgevers. Zijn zaak werd voortgezet door zijn schoonzoon Johannes Janssonius van Waesberghe (gest. 1681) en diens nakomelingen.
MR H. F. WIJNMAN
Bibl.: Nieuwen atlas ofte werelt beschrijvinge (2 dln, 1638), in Fr., Duitse en Sp. vert. en met verschillende dln uitgebr. totdat ten slotte in het Lat. een uitg. in 10 dln verscheen: Novus atlas (16581662); De lichtende Columne ofte zeespiegel (1651); Theatrum urbium (8 dln, 1657); Atlas contractus (1664?, 2 dln 1666).
Lit.: Catalogus librorum quae venalis exstat in officina Joannis Jansonii (Amstelodami 1640); D. Clement, Bibliothèque curieuse IV (Hanovre 1753)» P 269; A. M. Ledeboer, Het geslacht v. Waesberghe (2de dr., ’s-Gravenhage 1869); Idem, De boekdrukker, boekverkoopers en uitgevers in N. Ned. (Deventer 1872); P.
J. H. Baudet, Leven en werken v. W. J. Blaeu (Utrecht 1871); P.
A. Tiele, Ned. bibliographie v. Land- en volkenkunde (Amsterdam 1884); M. M. Kleerkooper-W. P. v.
Stockum Jr, De boekhandel te Amsterdam (2 dln, ’s-Gravenhage I9i4-’i6); J. Theunisz, Het boekdrukkersgeslacht J., in: Het Boek XXIV (1936/’37).
