Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 23-01-2023

DIETRICH VON BERN

betekenis & definitie

is de naam, waaronder de historische Oostgoten-koning Theodorik (475-526) in de heldensage en in de folklore voortleeft. Heldenliederen hebben zijn verbanning, zijn verblijf aan het hof van de Hunnenkoning Etzel (Attila) en de terugkeer in zijn rijk met de belegering van Bern (= Verona) bezongen, die later tot uitvoerige epische gedichten: Dietrichs Flucht, Alpharts Tod, Die Rabenschlacht (= slag bij Ravenna) uitgewerkt zijn.

Het Hildebrandslied weet nog van zijn strijd tegen Odoaker. Andere dichtwerken verhalen van Diederiks strijd met reuzen (Eckes Ausfahrt) of met dwergen (König Laurin oder Der Kleine Rosengarten). Een strijd van Diederik met Siegfried wordt verhaald in Der grosze Rosengarten. In Noorwegen zijn de sagen over Diederik tot een grote roman, de Thidrekssaga, samengevat (1250). Als geheel genomen is Diederik de populairste sagenheld van de Duitse middeleeuwen geweest. De Katholieke Kerk echter had een afkeer van hem, omdat hij Ariaan was; zo is wel te verklaren, dat Diederik volgens de Kaiserchronik (1150) met de duivel ter helle gevaren zou zijn.In Nederland komt Diederik nog in het volksgeloof in Gelderland voor als „Dirk met de beer”, die de „Wilde Jacht” aanvoert.

PROF. DR H. W. J. KROES

Lit.: B. Symons, Germanische Heldensage (1898); H. Schneider, Germanische Heldensage I (1928); R. C. Boer, Die Sagen von Ermanarich und Dietrich von Bern (1910); H. Patzig, D. v. B. und sein Sagenkreis (1917); Th. Steche, Das Rabenslachtsgedicht, das Buch von Bern und die Entwicklung der Dietrichsage (1939).

< >