Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 17-10-2024

SIEGFRIED

betekenis & definitie

is de beroemdste Germaanse sagenheld. In het Noors heet hij Sigurd (= Siegward), in jongere Duitse bronnen Seyfried.

Hij treedt op in twee oorspronkelijk verschillende sagengroepen. Zijn jeugd wordt behandeld in Edda, Thidrekssaga en Seyfriedlied; zijn dood in Edda, Thidrekssaga en Nibelungenlied (zie Edda en Nibelungenlied).Het conflict van bloedbroederschap, vrouweneer en trouw verheft de sage van Siegfrieds dood tot de mooiste van de Oudgermaanse poëzie. In de Eddaliederen is het conflict nog sterker uitgebeeld dan in het Nibelungenlied. De betekenis van de Siegfriedfiguur is nog steeds niet opgehelderd. Vroeger zag men in hem een mythische figuur; hij zou een zonneheros zijn, die de zonnejonkvrouw bevrijdt uit de vlammenwal van de ochtendschemering en ten slotte in de macht van neveldemonen (= Nibelungen, in het Nederlands: Nevelingen) valt. In de laatste tijd heeft men op overeenstemmende punten tussen de Baldarsage en de Siegfriedsage gewezen. Men heeft ook naar historische voorbeelden gezocht voor de Siegfried-figuur; de aanknoping aan Arminius is zeer onwaarschijnlijk; meer kans is er, dat gebeurtenissen in het geslacht der Merovingen tot het ontstaan der sage hebben medegewerkt.

Lit.: R. C. Boer, Untersuch. üb. d. Ursprung u. d. Entwicklung d. Nibelungensage (3 dln, Halle 1906-1909); Fr.

Panzer, S. (1912); L. Polak, Unters. über die S.sagen, diss. Berlin (1920); A. Heusler, S., in: Hoops’ Reallex. IV (1918-’19); Idem, Nibelungenlied und Nibelungensage (1924); H. Schneider, Germ.

Heldensage (1928), blz. 164 vlgg.; G. Schütte, S. und Brünhild, ein als Mythus verkannter hist. Roman aus der Merowingerzeit (Kopenhagen 1937); H. de Boor, Hat S. gelebt? (P.B.B. 63), blz. 250 vlgg.; H. W. J. Kroes, Die Erweckung der Jungfrau hinter dem Flammenwall (Neoph. 36), blz. 144 vlgg.

< >