Alle instrumenten, die bij dit artikel staan afgebeeld, zijn slaginstrumenten. Ze brengen geluid voort als ze heen en weer worden bewogen of als ze aangeslagen worden.
Natuurlijk zijn er meer slaginstrumenten dan er hier staan afgebeeld. Verscheidene slaginstrumenten worden bespeeld in een symfonie-orkest; andere maken deel uit van drumbands, harmonieën fanfarecorpsen en jazzbands.Sommige slaginstrumenten kunnen meer dan één toon voortbrengen. Dat is bijvoorbeeld het geval met de pauken en bellen, met de celesta, het klokkenspel, de xylofoon en de marimba. Met een set orkestbellen bijvoorbeeld kunnen meestal 37 tonen worden gespeeld.
Slaginstrumenten als de trom, de bekkens, de tamboerijn, de castagnetten, de triangel en de gong worden niet gebruikt om de vele tonen die ze vóórtbrengen. Hun geluid dient slechts om het ritme van de muziek te ondersteunen; om de klank van een orkest of een band te versterken of om een bepaald geluid te verkrijgen. Tamboerijnen bijvoorbeeld geven een licht, tingelend geluid; de triangel doet hetzelfde doch is iets scherper van klank. Castagnetten veroorzaken een scherp, klikkend geluid; trommen kunnen roffelen en bekkens brengen een metaalachtige slag voort.
In elk muziekinstrument bevindt zich iets dat trilt, dat snel heen en weer beweegt en op die manier geluid voortbrengt. Bij de bellen, de klokkenspelen, de cymbalen, de gongs, de celesta’s en de triangels is dat ‘iets’ van metaal; bij de trommels is het strakgespannen huid of perkament; het geluid van castagnetten, marimba’s en xylofoons wordt veroorzaakt door het trillen van hout. Metaal, hout en strakgespannen vel geven elk natuurlijk een ander geluid.
Een slaginstrument kan dikwijls verschillende geluiden voortbrengen, afhankelijk van het voorwerp waarmee het wordt aangeslagen.
Zo beschikt de drummer van een jazzorkest over verschillende ‘trommelstokken’ om zijn instrument te bespelen. Meestal maakt hij gebruik van trommelstokken, die aan het uiteinde zijn voorzien van een knopje. Voor bepaalde geluiden echter verwisselt hij die met een soort metalen borstel, waardoor zijn instrument een geheel andere klank krijgt.
Zo ook de paukspeler, die voor ‘normale’ geluiden trommelstokken gebruikt waarvan de ballen aan het uiteinde bedekt zijn met wol of vilt maar voor zeer harde klanken met leer of hout beklede stokken.
De pauk is een van de belangrijkste slaginstrumenten in een symfonie-orkest. Een paukenist moet een goed gehoor hebben voor toonhoogte. Wanneer in een muziekstuk de toonaard plotseling verandert, moet hij de toonhoogte van zijn instrument bliksemsnel wijzigen. Hij doet dat door het aandraaien of het losschroeven van de moeren, waarmee de kalfshuid van zijn instrument op haar plaats wordt gehouden. Hoe strakker die huid, hoe hoger de toon van het instrument. Tegenwoordig geschiedt deze verandering van stemming ook door middel van met door de voet te bedienen pedalen (machine-pauken).
De marimba is een betrekkelijk nieuw instrument, dat van Afrika uit via Zuid-Amerika een plaats heeft veroverd tussen de moderne slaginstrumenten. De marimba lijkt wel wat op de xylofoon. Onder elk houten balkje van het instrument bevindt zich echter een klankbodem. Aan de onderkant van die klankbodem zit een gat, waarover een stukje dunne huid is gespannen. Wanneer de balkjes van de marimba worden aangeslagen, maakt die huid een merkwaardig, gonzend geluid. Marimba’s zijn er in alle mogelijke formaten.
De grootste exemplaren worden meestal door verscheidene mensen tegelijk bespeeld. Op het ogenblik zijn er ook marimba’s van metaal; ze worden wel eens ‘marimbafoons’ genoemd.