Jeugdherbergen zijn voor de Tweede Wereldoorlog in Nederland ontstaan als logeergelegenheden, waar jongeren op vakantietocht in staat gesteld werden goedkoop te eten en de nacht door te brengen. Aan zulke instellingen ontstond behoefte, toen steeds meer jonge mensen vakantie kregen en die gingen benutten voor het maken van grote fiets- en wandeltochten .
Karakter en instelling van de jeugdherbergorganisatie leidden tot een aantal regels en gebruiken, die op het ogenblik wel wat uit de tijd zijn. Aan het hoofd van een jeugdherberg stond een echtpaar, dat door de gasten met ‘vader’ en ‘moeder’ werd aangesproken. De gasten hadden verplicht ‘corvee’. Ze moesten in het kader daarvan helpen in de keuken van de jeugdherberg of voor hun vertrek assisteren hij het schoonmaken van huis en hof. Bovendien moesten ze ervoor zorgen vóór ’s avonds tien uur de volgende jeugdherberg bereikt te hebben, want na dat tijdstip werd niemand meer toegelaten. De avonden werden gezamenlijk doorgebracht met zang, voordracht, etc.
De in Nederland bestaande jeugdherbergorganisaties hebben enkele jaren geleden besloten tot een wijziging van deze verouderde reglementen. Deze leidden er toe, dat steeds minder jonge mensen van de jeugdherbergen gebruik gingen maken. Een van de verschillen tussen de jeugd van nu en die uit de tijd van de oprichting der jeugdherbergorganisaties is immers, dat die uit onze tijd op haar vrijheid gesteld is en zeker niet meer voelt voor ‘zang en voordracht’ om haar avonden te vullen.
Er bestaan in Nederland twee centrale Jeugdherbergorganisaties, een algemene en een rooms-katholieke.