Gouden horizon encyclopedie

Dr. B.M. Parker (1959)

Gepubliceerd op 07-10-2024

FRANSE REVOLUTIE

betekenis & definitie

Frankrijk heeft verscheidene revoluties gekend. Als we echter spreken over ‘de’ Franse Revolutie bedoelen we steeds die van 1789, waarmee het Franse volk voorgoed een einde maakte aan de ‘oude orde’: de heerschappij van vorst en adel over het volk.

De oorzaken van de Franse Revolutie zijn natuurlijk te vinden in de geschiedenis van het land voor de 18e eeuw. Als het beslissende moment wordt echter door alle geschiedkundigen 14 juli 1789 beschouwd; de dag, waarop de bevolking van Parijs de Bastille bestormde. Die overwinning van het volk leidde tot een reeks van bijzonder tumultueuze en bloedige gebeurtenissen; tot een machtsstrijd tussen verschillende groepen; tot de terechtstelling van koning Lodewijk XVI in 1793 en (veel later weer) tot de opkomst en de ondergang van Napoleon Bonaparte.

Het belangrijkste gevolg van de Franse Revolutie echter was, dat ze geheel Europa en een groot deel van de rest van de wereld in beweging bracht. Het principe, dat een regering haar macht uitsluitend ontleent aan de wil van het volk, maakte in het grootste gedeelte van de wereld een einde aan de absolute macht van de vorsten, die tot dan toe de stelling verdedigd hadden, dat zij hun macht ontvangen hadden van God en dat het volk daar verder niets mee te maken had. Dat principe was theoretisch al vastgelegd in de Amerikaanse Onafhankelijkheidsverklaring van 4 juli 1776 - maar de Fransen waren de eersten, die het in praktijk brachten. Hoe bloedig de Franse Revolutie ook was; welke misdaden ze tot gevolg had en welke reusachtige verwarring ze in Europa ook stichtte - ze betekende tevens de definitieve overwinning van begrippen als democratie, socialisme, nationalisme en republiek. Begrippen, waarop thans het politieke leven in het allergrootste gedeelte van de wereld gebaseerd is.

< >