Velum (lat. zeil, gordijn) is onder andere de naam voor een liturgisch doek dat wordt gebruikt om over de kelk en de pateen op het altaar te leggen. Een velum dat de kelk bedekt is meestal kruisvormig en rijk geborduurd.
Een voorbeeld van een zeer gebruikelijke iconografie is een kruis in het midden van het velum, met naast de kruisarmen de naamtekens IC XC voor Jezus Christus (soms ook NI KA voor overwinning). Op de afhangende zijden zijn cherubijnen geborduurd, die als ‘vervoerders’ van de Heilige Geest worden beschouwd. Cherubijnen behoren tot de hoogste engelen die rond God en Christus zijn gegroepeerd. Het bloed van Christus is in de kelk, dus de hoogste engelen zweven dan letterlijk om Hem heen. Voor de pateen wordt een vierkant doek gebruikt, die over de asteriskos gedrapeerd wordt. Deze asteriskos is een stervormig metalen object, dat het velum belet het Heilige Brood aan te raken dat op het pateen ligt. De Russische naam voor een dergelijk doek is pokrovec.
