Pelagonitissa, moeder Gods van Pelagonië, is een icoon van het Eleousa-type. Het kind zit schrijlings op de rechterarm van zijn moeder. Met zijn rug naar de beschouwer gewend heeft hij zijn hoofd ver achterover gebogen, een merkwaardige manier om de toeschouwer aan te kijken. Zijn moeder kijkt over hem heen in de verte, alsof ze het gebeuren op Golgotha ziet. De linkerarm van het kind valt naar achteren terwijl de rechterhand op de rechterwang van de moeder ligt.
De tederheid die uit deze icoon spreekt is niet sentimenteel van aard; het is een diepbedroefde tederheid, die tot uitdrukking komt in de gezichtsuitdrukking van Maria. De oer- icoon werd geschilderd in veertiende eeuw. Deze prachtige Eleousa-variant is waarschijnlijk ontstaan als antwoord op de toen heersende ketterse leer van de Bogomielen, die de menswording van Christus afwijzen en dus ook een dergelijke tedere relatie van Christus met zijn moeder. Pelagonië was een van de centra van de ketters.
