Nikolaas van Lipno is een zeldzame variant op de bekende Nikolaasvoorstellingen. Volgens de legende verschijnt Nikolaas in een droom aan de zieke grootvorst Mstislav Svjatoslavitsj van Novgorod. Op zijn aanwijzingen wordt een Nikolaas-icoon vanaf het eiland Lipno bij Novgorod uit het meer gevist. De icoon wordt in processie naar de vorst gebracht, die na de icoon te hebben gekust, van zijn ziekte geneest. Als dank stichtte de vorst op het eiland Lipno het Nikolaas van Lipno-klooster en liet hij in Novgorod de Nicolo-Dvorisjtsenski-kerk bouwen.
Het zeer veel voorkomende type waarbij Nikolaas zegenend ten halven lijve is afgebeeld, gekleed in bisschoppelijk gewaad en met een evangelieboek in de linkerhand, wordt wel Nikolaas van Lipno genoemd. Dit doet echter ten onrechte vermoeden dat deze voorstelling op de wonderbaarlijke vondst bij Lino teruggaat. Volgens de legende speelde deze gebeurtenis zich af in het jaar 1113. Voorbeelden van de Nikolaas ten halven lijve zijn in Rusland echter al uit de elfde eeuw bekend.
