Ikonen Lexicon

Karin Braamhorst (2004)

Gepubliceerd op 01-03-2017

Altaarkruis

betekenis & definitie

Een altaarkruis of zegenkruis is een kruis dat altijd op het altaar ligt of staat. De schuine balk van een altaarkruis verwijst naar het moment dat Christus aan het kruis is genageld, met aan zijn rechterhand de Goede Moordenaar en links de Slechte Moordenaar.

Christus belooft de Goede Moordenaar aan zijn rechterhand het paradijs en ‘wijst’ hem met zijn voetenbalk de hemel in. De Slechte Moordenaar wordt door de kruisbalk naar beneden verwezen, naar de hel. Meestal zijn aan weerskanten van de gekruisigde Christus de kruisgetuigen de Moeder Gods en Johannes de evangelist) afgebeeld. De achterzijde van een altaarkruis is meestal van een vaststaand kruisgebed voorzien. Het onderste gedeelte van een altaarkruis is vlak (niet gedecoreerd), zodat het kruis op het altaar in een standaard kan worden gezet. Aan het einde van de liturgie zegent de priester de gelovigen met het kruis en kunnen de aanwezigen in de kerk het kruis komen kussen.