Vertragingsrente moet betaald worden wanneer er niet aan de betalingsverplichtingen wordt voldaan. Deze rente komt bovenop het standaardrentepercentage en is doorgaans hoger dan het reguliere rentepercentage. De vertragingsrente is een compensatie voor de hypotheekverstrekker voor het niet op tijd ontvangen van de rente en aflossing van de hypotheek.
Het opleggen van het vertragingspercentage is wettelijk vastgelegd. Het doel is niet alleen om hypotheekverstrekkers te compenseren, maar ook om consumenten aan te moedigen hun rekeningen op tijd te betalen. Door een hoge rente op te leggen over elke dag dat er niet voldaan wordt aan de betalingsverplichting worden eventuele betalingsachterstanden zo veel mogelijk vermeden.
De vertragingsrente is overigens niet alleen van toepassing op hypotheken. Ook in andere gevallen waar consumenten niet voldoen aan hun betalingsverplichtingen mag de kredietnemer na het verstrijken van de uiterste betaaldatum vertragingsrente in rekening brengen. En ook bedrijven kunnen te maken krijgen met het betalen van vertragingsrente. Er zit wel een verschil tussen het percentage vertragingsrente voor consumenten en bedrijven. Voor bedrijven geldt namelijk een hogere vertragingsrente.
Hoewel deze extra rente als een dwangmiddel ingezet kan worden, maken hypotheekverstrekkers hier doorgaans niet meteen na het verstrijken van een betalingstermijn gebruik van. Het kan namelijk altijd een keer voorkomen dat een rekening niet op tijd betaalt wordt. Er worden eerst betalingsherinneringen gestuurd om de woningeigenaar erop te wijzen dat er niet is voldaan aan de betalingsverplichtingen. Wordt er structureel of voor een langere periode niet betaald, dan zal de vertragingsrente wel berekend worden.
Tevens kan een hypotheekverstrekker bij het niet nakomen van de betalingsverplichting na drie maanden hiervan melding maken bij het Bureau Kredietregistratie. In dat geval wordt de woningeigenaar als wanbetaler aangemerkt, wat van negatieve invloed kan zijn op het verkrijgen van toekomstige leningen.
