Rentevrijstelling betekent dat een deel van het eigen vermogen vrijgesteld is van renteheffing. De rente over het eigen vermogen wordt door de Belastingdienst beschouwd als inkomen, waarover belasting betaald moet worden. Het eerste gedeelte van het eigen vermogen is hiervan vrijgesteld, over het resterende vermogen moet belasting betaald worden.
De hoogte van het vrijgestelde eigen vermogen wordt door de belastingdienst bepaalt. Voor fiscale partners geldt is het vrijgestelde eigen vermogen dubbel zo hoog is. Over het eigen vermogen waarvoor rentevrijstelling geldt hoeft nooit belasting betaald te worden. Wanneer het eigen vermogen hoger is dan het vrijgestelde deel moet er alleen belasting betaald worden over het gedeelte waarvoor geen rentevrijstelling geldt.
De Belastingdienst gaat uit van een rendement van 4% rendement uit over het eigen vermogen. Hierover berekent de Belastingdienst 30% belasting. Dit houdt in dat er over het deel van het eigen vermogen dat geen rentevrijstelling heeft 1,2% vermogensbelasting betaald moet worden. Dit geldt ook als het rendement lager is dan 4%.
Een voorbeeld kan het principe van rentevrijstelling verduidelijken. Een persoon heeft een eigen vermogen van 50.000 euro. Het vermogen waarop de rentevrijstelling van toepassing is is 21.139 euro. Dit bedrag mag van het eigen vermogen worden afgetrokken worden. 50.000 - 21.139 = 28.861. De Belastingdienst berekend hierover 4% rendement. 4% van 28.861 = 1154,44. Hierover moet 30% vermogensbelasting betaald worden. 30% van 1154,44 = 346,33. Dit bedrag is 1,2% van 28.861.
Het is mogelijk om minder vermogensbelasting te betalen door het eigen vermogen te verminderen. Spaargeld kan bijvoorbeeld gebruikt worden om extra af te lossen op de hypotheek. Bij veel hypotheekverstrekkers is het mogelijk om jaarlijks 10% boetevrij af te lossen. Door extra af te lossen op de hypotheek dalen ook de rentekosten, maar is er minder hypotheekrenteaftrek mogelijk.
