Als de omgeving op een wezenlijke manier verandert, dan voelt iemand zich daar soms niet meer in thuis. Dat levert een gevoel van existentiële vervreemding op. Zowel gevestigden als nieuwelingen in een land kennen dat gevoel. Het kan verschillende oorzaken hebben. Het kan zijn dat er nu hoge flats staan waar vroeger een mooi polderuitzicht was. Of er zijn plotseling veel donkere mensen komen wonen. Of er is een belangrijk en vertrouwd iemand overleden. Of iemand merkt in een tram tot zijn schrik dat hij daar de enige blanke is. Of omgekeerd: als zwarte immigrant voel je je eenzaam met alleen maar blanken om je heen. In al die gevallen kan er sprake zijn van vervreemding. De oude vertrouwde wereld bestaat niet meer. Mensen kunnen hierdoor in een crisis komen. Oudere autochtonen zeggen dan: ´Ik voel me niet meer thuis in mijn eigen land´. Zo’n gevoel mag niet worden gebagatelliseerd of taboe verklaard worden als racisme. Dit gevoel op zich is geen racisme, al kan het er toe leiden.
Tegelijkertijd: de betrokkenen zullen moéten wennen aan de nieuwe realiteit. Het polderuitzicht is definitief verdwenen. Nederland is niet langer een blank land.
De omgeving kan maar één ding doen: luisteren, veel begrip tonen én voorzichtig wijzen op de realiteit.
