Mensen moeten elkaar grenzen stellen. De ervaring is dat ze anders over elkaars grenzen heen gaan. Bij het stellen van een grens is het belangrijk om er genuanceerd naar te kijken in welke mate andermans gedrag ernstig is. Er is verschil tussen de mate van ergernis bij een slappe hand, burengerucht, een hoofddoek, voetballawaai, pornografie, vrouwenbesnijdenis of spugen op straat.
Kees Schuyt gaf een hulpmiddel om gradaties te onderscheiden in ergernis:
- Is het verschijnsel onprettig?
- Is het verschijnsel onbehoorlijk?
- Is het verschijnsel onduldbaar?
- Is het verschijnsel onwettig?
Onprettige zaken moeten we soms, met tegenzin dulden. Soms kunnen we ons oordeel veranderen of werkbare afspraken maken. (bijv. bij eigen taal spreken; bij burengerucht)
Onbehoorlijk, onsmakelijk of onuitstaanbaar gedrag (voeten op de bank, spugen, smakken, hoge emotionaliteit) kan soms bepreekbaar worden gemaakt maar er blijven vaak verschillen in opvatting over wat ‘behoorlijk’ is. Na het bespreken ervan is gedogen vaak de enige mogelijkheid.
Bij onduldbaar gedrag, het gaat dan om een zware norm, liggen intensief bespreken en bestraffen voor de hand. Daarna is het van belang om na te gaan of het gedrag wellicht onwettig is. (bijv. vrouwenbesnijdenis). Dan kunnen politie en justitie ingrijpen.
