Iuno - (Gr.: Hera) Waarschijnlijk een Ouditalische lichtgodin, echtgenote van Iupiter en als zodanig vorstin van de hemel. Na de samensmelting met de Griekse Hera onder invloed van het hellenisme, werd zij beschouwd als de dochter van Saturnus (zie Kronus) en Rhea (zie Rheia).
Haar was de maand juni toegewijd, en op de eerste dag van deze maand, de Kalendae, werd op de Capitolinus ter ere van Iuno een plechtig feest gevierd. Iuno was in het bijzonder de godin die de vrouw beschermde, zoals de Genius de man. Voor elke belangrijke fase of gebeurtenis in het leven van de vrouw kreeg haar beschermende Iuno een aangepast epitheton. Bij het huwelijk was Iuno Iugalis de aangeroepen godin, luno pronuba begeleidde de bruid, Iuno Lucina was de beschermster in barensnood. Hiervoor bestond een bijzonder feest, nl. op 1 maart, de Matronalia, dat in de Keizertijd de feminae Kalendae werd genoemd; het was de dag waarop haar zoon Mars was geboren. Op 7 juli vierden uitsluitend de vrouwen de Nonae Caprotina ter ere van Iuno Caprotina. Dit feest van de Wilde Vijgen, vooral van de dienstmaagden, blijkt een oude vruchtbaarheidsritus te zijn geweest, hoofdzakelijk gevierd door slavinnen, al offerden de vrije vrouwen eveneens op deze dag.
Van oudsher werd Iuno beschouwd als de gemalin van Iupiter, de hemelgodin, Iuno Regina, en ze had als zodanig een bijzondere priesteres, de flaminica, in haar dienst. Ze was de vrouw van de flamen Dialis, priester van Iupiter. Als Iuno Regina was ze reeds bekend in Veii, een burcht in Etruria, waarvan het beeld door M.F. Camillus na de verwoesting van de stad naar Rome werd overgebracht.
De tempel op de Aventinus werd ingewijd op 1 september 392 v.C.
Als schutsgodin van de staat was zij de redster en behoudster, Iuno Sospita. Als Iuno Quiritis was zij de lansdraagster en oorlogsgodin reeds bij de Etrurii en de Sabini.Ook op het politieke vlak was haar rol belangrijker dan die van de Griekse Hera. Met Iupiter en Minerva vormde zij de Capitolijnse godentrias, die de staat Rome zijn onafhankelijkheid garandeerde. Aanvankelijk werden zij op de Quirinalis vereerd, doch na de stichting van de tempel, sedert 509 v.C., op het Capitool. Op deze belangrijkste heuvel van Rome, de Arx, stond ook de tempel van Iuno Moneta, ingewijd op 1 juni 345 v.C. door dezelfde M.F. Camillus, die ook haar beeld vanuit Veii naar Rome had overgebracht.
In de omgeving van deze tempel van luno Moneta, de waarschuwende, de raadgeefster, werden de heilige ganzen gehouden, die door toedoen van luno de Romeinen hadden gewekt, toen de Galliërs het Capitool beklommen. Eveneens dicht bij deze tempel werd de Romeinse munt geslagen onder toezicht van de tresviri monetales, de drie muntmeesters.
In de Keizertijd werd luno de voornaamste schutsgodin van de keizerinnen en als zodanig aangeroepen als luno Augusta of luno Conservatrix.
