Gepubliceerd op 18-09-2017

Hermes

betekenis & definitie

Hermes - (Lat.: Mercurius) Zoon van Zeus en de nimf Maia, kleinzoon van Atlas, geboren in een grot van de berg Kyllene in Arkadië. Hij was een godheid met zeer verscheiden attributen, de god van de sluwe en listige handigheid, de snelle bode van Zeus, met vleugelschoenen, de geleider van de schimmen naar de onderwereld, de god van handelaars en dieven. Om deze veelzijdigheid was hij zeer populair in de Griekse wereld, die hem vooral vereerde in de steenhopen langs de wegen of bij de tweesprongen.

Kort na zijn geboorte reeds had Hermes de runderen van Apollo gestolen, de lier uitgevonden door koorden te spannen op een lege schildpadschaal en deze ter verzoening aan Apollo aangeboden.

Hermes was ook de god van de kudden en de herders, en werd in de oudste beeldende kunst voorgesteld met een ram op de schouders. De herdersgod Pan was zijn zoon.

Hermes was de god van de geslepen redenaar en beschermer van de redekunst. Door zijn hermen langs de wegen symboliseerde hij de zorg voor wandelaars en reizigers, en derhalve ook voor de handelaars op reis, zodat hij de beschermgod van de handel werd. De steenhopen langs de wegen waren zeer dikwijls begraafplaatsen, zodat Hermes ook werd beschouwd als de geleider van de schimmen. Hermes was waarschijnlijk een zeer oude chtonische godheid, zodat men er gemakkelijk toe kwam in hem de bemiddelaar te zien tussen bovenwereld en onderwereld. De staf van Hermes, een oude toverstaf waarmede hij de slaap en de dromen bezorgde aan de mensen, wellicht ook rijkdom, werd sedert de 6e eeuw v.C. als de herautstaf (kerukeion, caduceus) beschouwd. Het was een herdersstaf, vervormd tot een 8, waaruit twee slangen kronkelden. De oudste voorstelling van Hermes was die in de gedaante van een oude man met een baard, doch langzamerhand stelden de kunstenaars hem voor als een flinke jongeling, met breedgerande hoed (petasos), in een kort manteltje met staf en vleugels aan zijn reisschoenen.

Als jonge man werd hij de beschermer van de oefenscholen (palaestra), de sport en de gymnastiek, het worstelen, het wagen- en paardenrennen. In Arkadië hielden de herders en de boeren dan ook ter ere van Hermes dergelijke wedstrijden.

De belangrijkste beelden, waarvan kopieën bewaard zijn gebleven, verwijzen naar de grootste kunstenaars: Praxiteles, Lysippos en Polykleitos.