Galenos van Pergamon - Romeins arts (129-201 n.C.). Hij was de laatste, doch ook de grootste van de medische biologen van het Romeinse Keizerrijk. Als zoon van een architect genoot hij een degelijke, vooral filosofische opvoeding in zijn geboortestad Pergamon. De in Pergamon praktiserende artsen wekten vlug zijn belangstelling voor de geneeskunde. Zijn kennis en inzicht terzake ontwikkelde hij niet alleen in het plaatselijk medisch centrum bij de Asklepiostempel, doch ook in Smyrna, Korinthos en Alexandria. Na zijn terugkeer in Pergamon vestigde hij zich op 28-jarige leeftijd als arts van een gladiatorenschool. Deze praktijk leerde hem veel inzake chirurgie, plastische anatomie, dieetleer en lichaamsoefeningen.
In 162 n.C. trok hij naar Rome, waar hij al spoedig succes kende en gezocht werd door vooraanstaande Romeinen. Galenos wist op zeer handige wijze de algemene belangstelling te wekken en legde daarbij een hooghartig misprijzen voor de plaatselijke beoefenaars van de geneeskunde aan de dag. Van de keizers Marcus Aurelius en later Septimius Severus werd hij lijfarts. Zijn tijd verdeelde hij tussen wetenschappelijk onderzoek en geneeskundig onderricht in de vorm van publieke demonstraties.
Galenos verliet na enkele jaren Rome, volgens eigen bewering omdat zijn collega’s afgunstig waren op zijn succes en met moordplannen rondliepen. In waarheid vluchtte hij voor de pest, uitgebroken onder de regering van Marcus Aurelius. In Pergamon, waar hij weer een praktijk was begonnen, kreeg hij van de gezanten van de keizer het dringend verzoek naar Rome terug te keren. Hij voegde zich bij de keizer te Aquilea en bleef bij hem als hofarts in 168 en 169 n.C.
Tijdens de volgende dertig jaar tot aan zijn dood in 201 n.C. bleef Galenos triomfen vieren door zijn inzichten en zijn medische kennis. Hij schreef een groot aantal werken in het Grieks - later in het Latijn vertaald - en was daardoor richtinggevend voor de medische wetenschappen gedurende meer dan duizend jaar. Deze werken getuigen van een grote werkkracht, doch ook van een pretentievolle zekerheid. Hij vulde de inzichten van Hippokra- tes van Kos aan en verhelderde ze.
Zijn opvattingen werden geïnspireerd door zijn eclectische filosofie, waarin elementen te onderkennen zijn uit de Peripatetische School van Aristoteles, het platonisme, het stoïcisme en het epicurisme. Galenos schreef verhandelingen en boeken over een eigen biologisch systeem, psychologische en anatomische experimenten, over oorzaken, verschijnselen en geneesmiddelen voor bepaalde ziekten. Alleen voor de eigenlijke heelkunde heeft Galenos weinig belangstelling getoond. Hij is een baanbreker geweest op het gebied van therapie en geneesmiddelen, waaraan wellicht te Rome zijn grote succes te danken is geweest. Hij bezat een eigen apotheek met een uitgebreide bibliotheek aan de via Sacra. Deze brandde uit tijdens de regering van keizer Commodus. Door zijn knappe diagnose, zijn inzicht in constitutie en temperament van de zieke paste hij de dosering van het geneesmiddel aan zijn patiënt aan. Hiermede is hij de schepper van de artsenijbereidkunde geworden.
Galenos stierf in 201 n.C. in Rome (al beweren sommige auteurs dat hij in Pergamon of op Sicilië gestorven is). Met Hippokrates was hij de grootste medische denker, in wiens opvattingen voor het eerst de invloed van het monotheïstisch christendom merkbaar is.
