Batavi (niet: Batavieren). Germaans volk, evenals de Kanninefaten afkomstig van de stam der Chatten, die in het Taunusgebied woonden.
De Bataven die reeds bondgenoten van de Romeinen waren, werden door dezen tussen 55 v.C. en 10 v.C. naar de huidige Betuwe (Insula Batavorum) verplaatst om de Rijngrens te verdedigen tegen Germanen aan de overzijde. Het bondgenootschap werd toen vernieuwd. De Bataven waren gedeeltelijk geromaniseerd en vormden een boerenbevolking met een aanzienlijke hoevenaanleg en nederzettingen van reeds zeer ontwikkelde vorm. Ulpia Noviomagus (Nijmegen) was de hoofdstad van hun civitas. De Bataven leverden goede soldaten (cohors Batava). Tijdens de onlusten na Nero's dood kwamen de Bataven in opstand onder leiding van Julius Civilis (69 70), een opstand die door een overeenkomst met de Romeinse bevelhebber Cerialis beëindigd werd.
Ca. 300 werd het land van de Bataven door de Romeinen prijsgegeven; misschien hebben de Bataven zich toen zuidelijker gevestigd. Hoe dit ook zij, hun naam verdween uit de geschiedenis. De naam cohors Batava, die ook na de 3e eeuw nog voorkomt, is dan een gewone regimentsnaam geworden, zonder dat dit op een bepaald nationaal karakter duidt.Litt.: A.W.Byvanck. De opstand der Bataven (in: Alg. Gesch. der Nëderl. onder red. van J.A.van Houtte e.a.. i. 1949); W. Sprey. Tacitus over dc opstand der Bataven
(1953); J.F.Bogaers, Civitas en dc stad van de Bataven en Canninefaten (1960); A.W.Byvanck. De opstand der Bataven (Antiquity and survival. 1960).
