1) beroemd grieksch wijsgeer, geb. 470 v. Chr. te Athene, zoon van den beeldhouwer Sophroniscus en van eene vroedvrouw met name Phenarete, leerde aanvankelijk het vak zijns vaders,doch wijdde zich reeds spoedig geheel aan de wetenschap, deed echter ook zijn plicht in de krijgsdienst (hij onderscheidde zich o. a. bij Tanagra, en vooral in den slag bij Deiium, waar hij het leven redde van Xenophon en van Alcibiades).
Zijne beroemde leus was Ken u zelven, en hij is niet slechts een der grootste denkers, maar ontegenzeglijk ook een der verhevenste karakters, die ooit geleefd hebben. In zijn huiselijk leven was bij niet gelukkig; de plagerijen van zijne vrouw Xanthippe zouden ieder ander als 't ware gedwongen hebben lot daden van brutaal geweld; doch S. verdroeg al hare kwellingen met onnitpnttelijk geduld. Ook buitenshuis was voor S. niet alles vrede en rust; door zijne strenge zedeleer maakte hij zich menigeen tot vijand. Op zijn 69e jaar werd hij door Melitus (een pruldichter), Lycon (een politieken tinnegieter) en Anytus (een rijken bierbrouwer), beschuldigd van gebrek aan eerbied jegens de góden, en van het aankweeken van zedebederf bij de jongelingschap. In weerwil van zijne onschuld, werd hij ter dood veroordeeld; zijne vrienden deden al het mogelijke om hem tot vluchten te bewegen, doch met zijne verhevenheid van ziel weigerde hij standvastig, zich aan het tegen hem gevelde vonnis te onttrekken, en dronk den gifbeker anno 400 v. Chr. De Atheners zagen echter spoedig in, welk eene onrechtvaardigheid zij jegens S. begaan hadden, hetgeen ze zochten goed te maken door hem eenen tempel toe te wijden, waar hij als halfgod vereerd werd.2) bijgenaamd Scholasticus, pleitbezorger te Coustantinopei in de 5e eeuw na Chr., schreef in 7 boeken een vervolg (loopende van 306 tot 439) op de Kerkelijke Geschiedenis vau Eusebius, achter wiens werk men het gedrukt vindt in de Parijsche editie van 1544.
