het Razjid der Arabieren, stad in N'cder-Ëgyple, hoofdplaats eener provincie, aan den wesler Nijl-arm (den Bolbitijnschen iNijl-arm der ouden), derdhalf uur gaans van de uitwatering in zee, benoordoosten Ale.xandria en Aboekir; omstr. 20.000 inw.; in de nabijheid ruinen van het oude Rolbitinum. In 870 werd R. gesticht door de Arabieren; het werd door de Franschen bezet 1798; de Engelschen deden 1807 eene vergeefsche poging om R. te bemachtigen.
Het Opschrift van R. is een vermaard gedenkstuk, dat tijdens de overweldiging van Egypte door de Franschen (1799) ontdekt is; het is vervat in drie talen, nl. Hiëroglypen-schrift, Egyptisch (zooals het in 't alledaagsche leven gesproken wordt) en Grieksch; het dagteekent van het jaar 193 v. Chr., zijnde het tijdstip der troonsbeklimming van Ptoleraeüs V, bijgenaamd Epiphanes, en behelst al wat er gebeurd is gedurende de minderjarigheid van dien vorst. Dit gedenkstuk (dat thans te Londen bewaard wordt), verschafte aan Champollion den sleutel om de hiëroglypen te ontraadselen. In 1841 leverde Leltronne den Texte el la traduction littérale de l'inscriplion grecque, mei conimentariën daarop. Door Lepsius werd in 1844 te Phila; een tweede exemplaar van dit gedenkstuk gevonden.
