het Panortnus der ouden, stad op het eiland Sicilië, waarvan het de hoofdstad is, iigt op de noordkust van het eiland, aan een kleinen zeeboezem, beeft eene goede haven, eene in 1394 gestichte universiteit, en 186,000 inw.; op den berg Pellegrino, in de nabijheid van P„ ligt de kerk en liet klooster der heilige Rosalia, de beschermheilige der stad, wier feestdag (2 Juli) jaarlijks met groots plechtigheid gevierd wordt, en eene ontelbare menigte mensclien naar P. doet stroomen. Het oude Panortnus (zie dat art.) was eene phenicische kolonie; liet maakte deel uit van de carthaagsche bezittingen op Sicilië, en werd 254 v.
Chr. bemachtigd door de Romeinen, die het in eene rorneinsche kolonie herschiepen. In 251 versloeg L. Cecilius Metellus de Carthagers onder de muren van P.; door Belisarius werd het aan de Gothen ontweldigd in 534; de Arabieren veroverden het in 831, en verhieven het tot hoofdstad van Sicilië; het werd bun in 1072 ontweldigd door Rohert Guiscard. Te P. werd in 1281 het sein gegeven tot de beruchte Siciliaansche Vesper. Van 1806 tot 1815 was P. de residentie van h'erdinaud IV. In 1848 was P. een oogenhlik onafhankelijk.
