naam van drie steden in europ. Rusland, nl.:
1) N.-Weliki, d. i. de Groole Nieuwslad, aan de Wolchow (Wolkhowa), 24 a 25 mijlen bezuidoosten Petcrsburg, met 17,000 inw. (in de 14e en 15e eeuw 400,000), is een der oudste en vermaardste steden van Rusland. Gesticht in de 5e eeuw door de Slawen, was N. lang eene republiek, bij afwisseling onafhankelijk en schatplichtig aan de Waregen en aan de Russen. Door Rurik werd N. vergroot, en lot hoofdstad van zijn rijk verheven (862); doch Igor, de zoon van Rurik, verlegde de residentie naar Kiew (879). Ofschoon aan de russische tsaars onderhoorig, en dikwijls door hen als apanage aan hunne zonen geschonken, maakte N. zich toch metterdaad onafhankelijk; het strekte zijne heerschappij uit van Lijfland ten W. tot de grenzen van Siberië ten O., en werd door zijnen koophandel de eerste stad van den Hanze-bond; het telde toen (als boven gezegd) ruim 400,000 inw. Doch na twee hardnekkige oorlogen (1471 en 1477) werd N. voor goed tot onderwerping gebracht door den grootvorst van Rusland Iwan 111, die N. bij Rusland inlijfde (1478). Een laatste opstand van N. (1569—-78) had ten gevolge, dat de slad belegerd, verbrand en bijna geheel verwoest werd; later (1611) werd N. door de Zweden ingenomen en geplunderd; en door de stichting van St.-Petersbnrg werd aan de grootheid van N. de genadeslag toegebracht.
2) Nisjnei-N., d. i. de Kleine Nieuwstad. ZieNisjNEÏNOWGOROD.
3) N.-Severskoï of N.-Siatwcrskoï, d. i. de Severiaansche Nieuwstad, dns genoemd omdat het in het oude Severia ligt, aan de Desna, 17 mijlen benoordoosten Tsjernigow, heeft 6000 inw.; het was eertijds (1044—-1523) de hoofdplaats van een apanage der vorsten van Kiew. Verscheidene malen werd N. veroverd door de Tartaren, de Litauers en de Polen, aan welke laatsten het werd afgestaan bij den vrede van Deoelina of Deulino (1619).
