of het rijk der Birmanen, ook bet rijk van Ava genaamd, is het gewigtigste en grootste rijk in Achter-Indië, van hetwelk B. het westelijk gedeelte beslaat, zich uitstrekkende over eene oppervlakte van omstreeks 10,000 vierk. mijlen; het grenst ten N. aan de berglanden van den Sive-Sjan en van het Bor-Khamtiland, ten O. aan de chinesche prov. Yunnan en aan Siam, ten Z. aan de golf van Martaban, en ten W. aan de golf van Bengalen, aan de britsch O.
I. prov. Aracan, Tsjittagong, Cassaï en Assam en aan het land Katsjar. De bevolking wordt, naar de aannemelijkste raming, tegenw. geschat op 3a4millioen zielen, die deels tot het mongoolsche ras, deels tot dat der Hindoes, deels tot dat der Maleijers behooren; het eerslgen. ras zijn de eigentlijke Birmanen, het krachtige en heerschende bestanddeel der bevolking. De heerschende godsdienst is die van Boeddha. De Birmanen waren lang onderworpen aan Pegu; op aanhitsing der Portugezen kwamen zij in opstand, maar in 1752 bragten dePeguanen hen weder tot onderwerping. In het volgende jaar echter trad Alompra, een man van geringe afkomst, tevoorschijn, verdreef de Peguanen uit zijn vaderland, onderwierp vervolgens de naburige landen enzelfsPegu aan zijn gezag, en was de eerste keizer van het door hem gestichte Birmanische rijk. In 1826 hebben de Engelschen, door eenen gelukkigen oorlog, de Birmanen gedwongen hun Assam, Tenasserim.Zjonkselon, Aracan, enz., af te staan; en in eenen tweeden oorlog (1852 en 1853) hebben zij hnnook Pegu ontweldigd. Tegenwoordig bestaat B. uit de volgende gedeelten : s) het eigentlijke Birma, bewoond door zuivere Birmanen, tusschen 231 en 18jgraad N.Br.; tot dezen Myamma-stam worden gerekend 7 takken, namelijk : de Bakain of het volk van Aracan; de eigentlijke. Birmezen; de Talain of Mon; de Kien van de Aracan-bergen; de Karen der bosschenvanNederBirma, Pegu en Tenasserim;deYau;en deTavoyers; b) Noord-Birma, bewoond door Singahoos, Sjansen anderen ; c) de oostelijke schatpligtige Sjan-staten, in zekeren zin onafhankelijk, van de roode Karen tot Cambodzja; een vierde gedeelte d) bestond uit het tegenw. aan Engeland behoorende Pegu, de delta van de Irawadi, het oorspronkelijke koningrijk Talain of het onderkoningrijk Hentzawadi. De hoofdstad, vroeger Amarapoera, is tegenwoordig Ava of Ratnapoera.
