hoofdstad van de gelijken naam dragende delegatie van den Kerkdijken Staat op eene landtong der adriatische kust, in den vorm van een amphitheater opklimmend, met 36,000 inw. en de beste haven aan de Adriatische Zee. A. is de zetel van eenen bisschop, van de hoogste autoriteiten der delegatie, heeft 16 kloosters en verscheidene merkwaardige gebouwen, zoo uit vroegeren als uit tateren tijd.
De zich hoofdzakelijk tot liet verkeer met Venetié, Triest en Griekenland bepalende handel is levendig, en de voornaamste uitvoer-artikelen bestaan in granen, wol, zijde, fijne zeep en loodwit. Deze zeer oude, eng en slecht gebouwde stad is omstreeks 400 v. Chr. door Syracusers gesticht. Naderhand werd het eene romeiusche kolonie, doch reeds ouder Trajanus werd het eene bloeijcnde zeeen koopstad; door de pausen werd A. vervolgens bevoorregt en verfraaid; in 1732 werd het eene vrijhaven; 8 Febrnarij 1797 werd de stad, en de geheele delegatie, door de Franschen bezet, en nog in dat zelfde jaar vereenigd met de Cisalpijnscherepubliek. In 1799 werd generaal Meunier hier door de Russen overwonnen; doch 1801 werd A. weder door de Franschen genomen, en in 1802 teruggegeven aan den paus; vervolgens ingelijfd bij het koningrijk Italië, kwam het eerst 1814 hij den Wcencr-vrede aan den paus terug. In 1831 werd A. wederom door de Franschen bezet, die (het eerst in 1837 aan den paus teruggaven ; en in de laatste jaren der omwenteling werd A. door eene revolutionaire bezetting verdedigd, totdat het door de Oostenrijkers onder Wimpffen, na een beleg van vier weken en een hevig bombardement, 10 Junij 1849 tot capitulatie gedwongen werd.
