Alexander is, volgens de roomsch-katholieke geschiedenis van het pausdom, de naam van 8 pausen.
A. I, van 109 tot 119, moet het wijwater ingevoerd hebben.
A. II (vroeger Anselmo de Bagio), geb. te Milaan, van 1061 tot l073,begon onder de leiding van zijnen kanselier, kardinaal Hildebrand (die later Gregorius VIl werd), de kerk van de wereldlijke afhankelijkheid te bevrijden in den strijd tegen keizer Hendrik IV; hij had ook den tegenpaus Honorius II te bestrijden.
A. III (vroeger Roland Rainutius), geb. te Siena, van 1159 tot 1181, handhaafde het pauselijk gezag tegen keizer Frederik Barbarossa.die hem drie mededingers tegenoverstelde (Victor lV, Pascal III, Calixtus III), doch zich met den paus verzoende in 1177 bij eene zamenkomst, die zij hadden te Venetië. Deze A. verklaarde den paus alleen bevoegd, om de. canonisatie uit te spreken.
A. IV (vroeger Rinaldi), van 1254 tot 1261, voerde 1255 de inquisitie in Frankrijk in op verzoek van den heiligen Lodewijk, streed tegen de laatste Hohenstaufen, doch niet met geluk; hij moest voor hertog Manfred vlugten naar Viterbo, waar hij stierf.
A. V (vroeger Philargus), geb. op Candia, van 1409 tot 1420, had 2 tegenpausen te bestrijden, waarvan de eene in Spanje en Schotland, de andere in Duitschland en Napels erkend werd. Onder hem werd de leer van Wicliff veroordeeld en Huss naar Rome opontboden.
A.VI (Roderik Borgia), geb. 1431 te Valencia in Spanje, paus van 1492 tot 1503, een geducht pauselijk gezagvoerder, doch tevens door zijne ondeugden en boosheden een uitvaagsel der menschheid. Aan zijne hij Rosa Vanozza verwekte vijf kinderen trachtte hij het onafhankelijk bezit van vaste goederen te verzekeren. Met zijne dochter Lucretia moet hij, evenzeer als zijne zonen, in bloedschande geleefd hebben. De magt der italiaansche vorsten brak hij door trouwbreuk, moord en vergiftiging, en verrijkte met hunne bezittingen zijne eigene familie. Tegen Frankrijk stond hij in bondgenootschap met den sultan. Hij besliste den strijd tusschen Spanje en Portugal over de nieuwontdekte wereld (Zie DEMARCATIE-LUN). Onder hem werd de boeken-censuur ingevoerd en de profetische hervormer Savonarola te Florence ter dood veroordeeld. A. stierf aan het vergif, dat zijn zoon klaargemaakt had voor eenen kardinaal, die bij hem te gast was.
A. VII (vroeger Fabio Chigi), geb. 1599 te Siena, van 1655 tot 1667, zag Christina, de dochter van Gustaaf Adolf, in den schoot der katholieke kerk terugkeeren, maakte een einde aan vele misbruiken, verfraaide Rome, bekrachtigde de bul van zijnen voorganger lnnocentius X tegen de Jansenisten, en schreef hun de onderteekening voor van het beruchte formulier van 1665, ten bewijze dat ze zich onderwierpen aan hunne veroordeeling. De hertog de Créqui,ambassadeur van Frankrijk bij den Roomschen Stoel, door de corsicaansche lijfwacht beleedigd zijnde, werd de paus door Lodewijk XIV gedwongen die lijfwacht te ontbinden en binnen Rome eene pyramide op te rigten met een opschrift, vermeldende de beleediging en de daarvoor gegevene voldoening.
A. VIII (vroeger Petrus Ottoboni), geb. 1610 te Venetië, paus van 1689 tot 1691, wist het pauselijk gezag tegenover Lodewijk XIV zegevierend te doen gelden, veroordeelde de 4 voorstellen der gallicaansche kerk, zoomede de leerstellingen der Jansenisten, en verschafte aan Leopold I en aan de Venetianen groote ondersteuning in geld om de Turken te beoorlogen.
