Geographisch- historisch woordenboek

Servaas de Bruin, D. Noothoven van Goor (1869)

Gepubliceerd op 29-11-2021

Alexander Johannes Koeza

betekenis & definitie

naar de fransche spelling veelal geschreven Cousa of Couza, naar de duitsche doorgaans Cu sa, Kusa of Kuza, vorst van Romanie onder den naam van Akxander Jan I, geb. 1820 te Galacz, behoorde tot den zoogenaamden kleinen adel der Donau-vorstendommen (Moldavië en Walachije). Het aanzien, waarin zijn vader stond maakte, dot deze gekozen werd om deel uit te maken van de deputatie, die in 1822 naar Constantinopel werd gezonden, en waartoe ook behoorde Joh.

Stoerdza, die toen tot hospodar benoemd werd. Van 1834 tot 1839 studeerde de jonge K. te Parijs; in zijn vaderland teruggekeerd, trad hij in krijgsdienst en klom spoedig op tot don rang van kolonel. Eerst werd hij vervolgens vice-president van het burgerlijk gerechtshof te Galacz, doch legde in 1848, als aanhanger van de hervormensgezinde partij, die waardigheid neder. Onder den hospodar Gbika trad hij echter omstr. 1850 weder in dienst, werd 1857 adjudant van den kaïmakam, prins Bogorides, en reeds kort daarna prefect van Galacz. Na het sluiten van de conventie van Parijs 19 Atig. 1858, werd K. door Galacz tot afgevaardigde gekozen bij hetcomité, dat te Jassy eenen vorst voor Mohjavié zou kiezen, en hij trad als minister van oorlog op in het voorloopig bewind. De bedoelde keus viel 17 Jan. 1859 op K.; en 5 Febr. daaraanvolgend werd hij te Bucharest ook voor Walachijé tot vorst gekozen, zoodat hij door deze dubbele keus feitelijk de vertegenwoordiger werd van de vereeniging der vorstendommen. In weerwil van den tegenstand van Oostenrijk en van de Porte, werd K. 6 Sept. 1859 door de conferentie te Parijs erkend als vorst van Moldavië en Walachije (niettemin met vasthouding van het beginsel, dat de beide vorstendommen elk op zich zelven zouden blijven staan). Ten gevolge van nadere onderhandelingen over de volkomene vereeniging van de beide vorstendommen, werd door vorst K. 1 Jan. 1862 afgekondigd de vereeniging van Moldavië en Walachije tot ëén vorstendom Romaniè, en veranderde hij zijnen naam van Worst K.” in dien van »Alexander Jan I". Het mocht hem echter niet gelukken lang tot nut van zijn vaderland werkzaam te zijn; door allerlei kuiperijen der groote mogendheden was hij meer hun speelbal, dan wel een onafhankelijke vorst, totdat hij reeds in 1865 zoo goed als wederrechtelijk afgezet werd van zijnen troon, op welken later, nadat de zoogenaamde beschermende groote mogendheden lang te vergeefs naar een nieuwen vorst van Romanie gezocht hadden, eindelijk (1866) een prins van Hohenzollern geplaatst werd.

< >