Ewoud Sanders woordenboeken

Ewoud Sanders (2019)

Gepubliceerd op 07-02-2017

Vonk

betekenis & definitie

Vonk is in 1731 voor het eerst gevonden, in het Bargoens, in de verbinding klankert met vonk voor 'fles met jenever'. Deze borrel naam is in vele vormen en schrijfwijzen aangetroffen, zoals fonk, fun- keltje, vonk, vonkel en vonkeltje. In Nederland wordt hij nog steeds gebruikt, vooral in Winschoten en omgeving. In Vlaanderen is het woord in 1886 in de dieventaal opgetekend, maar of het daar nog steeds voorkomt is niet bekend. De herkomst wordt verschillend verklaard.

Men denkt aan het fonkelen van de drank in het glaasje, aan de verwarmende werking - vergelijk opwarmertje - of aan het stoken van de drank, en aan het brandende gevoel in de keel dat bij grote dorst optreedt. Dit laatste sluit aan bij de uitdrukking hij heejt eene vonk in de keel, die in 1726 voor het eerst is aangetroffen. Een spreekwoordenboek uit 1874 geeft als verklaring: 'Hij voelt altijd den brand van, of de aanprikkeling tot den sterken drank in de keel: dat is de vonk, die telkens opnieuw hare werking doet bij den dronkaard.' In het Engels bestaat een overeenkomstige naam voor een glaas- je sterke drank: sparkler.