Ewoud Sanders woordenboeken

Ewoud Sanders (2019)

Gepubliceerd op 07-02-2017

Muskietennetje, Muskietenvestje

betekenis & definitie

Muskietennetje werd omstreeks 1875 door Hollandse soldaten in Nederlands-Indië gebruikt voor de laatste borrel voor het slapen gaan. Net als bij jenever vestje was het idee dat je met een borrel achter de kiezen zo vast sliep dat je geen last meer had van insecten. Men zei ook, om hetzelfde uit te drukken, een muskieten- vestje aantrekken.

Volgens de Nederlandse onderwijzer R. Brons Middel, die in 1896 onder het pseudoniem Faqir Oemar in de Java Bode een artikel publiceerde over de wederzijdse beïnvloeding van het Nederlands en het Maleis, was deze uitdrukking toen al verouderd. Hij gaf als toelichting:
Een muskietenvest aantrekken moest, woordelijk gevolgd, eene uitdrukking zijn voor het zich beschermen tegen deze lastige insecten door middel van het aangeduide kledingstuk. Men onderdrukte echter in werkelijkheid zijn gevoeligheid voor de beten der kwellers op eene andere wijze, en wel door een sterke grog van jenever of brandy (cognac) - het gebruik van whisky was toen nog niet in zwang en apollinaris-water [mineraal- water] nog niet bekend - of door een 'stevig' glas wijn of een bottel pittig Haantjesbier. Bij de borrel naam muskietenvestje zal ook de oudere uitdrukking een vest aan hebben voor 'dronken zijn' van invloed zijn geweest. Het idee dat jenever je kon beschermen tegen ongedierte, komt eveneens tot uitdrukking in de Vlaamse borrel naam eentje voor de slaapluizen. In Nederland zei men in het laatste kwart van de 19de eeuw:
Kom alledag maar pooien [zuipen], 't is tegen 't steken van de vlooien.