Woordenboek van Eufemismen

Marc de Coster (2004)

Gepubliceerd op 17-08-2018

kaasschaaf(methode)

betekenis & definitie

Politiek jargon voor bezuinigen (een woord dat je als politicus beter niet laat vallen in het openbaar) door alle kosten evenredig te verdelen over de betrokken departementen. Door deze methode te hanteren worden discussies over keuzen vermeden. Ook het pondspondsgewijze verminderen van het aantal arbeidsplaatsen valt onder de kaasschaafmethode. Kritische waarnemers menen er een soort salamitactiek in te zien waarbij men uiteindelijk uitkomt op een nulsituatie. Een minister die de kaassschaaf hanteert, werkt in feite met het rode potlood.

De term kwam in zwang in de tweede helft van de jaren tachtig. Het ‘Politiek Woordenboek’ van Marco Bunge uit 1985 kent het woord nog niet. De laatste jaren is de betekenis ietwat verruimd. Het ‘beknibbelen op kleine dingen’ valt tegenwoordig ook onder deze noemer.

‘Vervolgens moet het geheel dan via een extra post ongedifferentieerd op een bezuiniging van 5 procent sluiten. Dat is zinloos. Dat is de kaasschaaf in optima forma’, zegt Grootenboer.

Uit Nieuws, Weekblad van de Universiteit Twente, 26-3-93

Enkele dagen later ontkent de minister een terugkeer naar de kaasschaafmethode, maar het is de vraag of hij dat helemaal in de hand heeft.

Vrij Nederland, 30-01-99

Vorige week heeft studentendecaan mr A. van den Hoeven de studenten namens het college voorgesteld om de korting door te voeren via de ‘kaasschaaf-methode’. Dat houdt in dat de bedragen voor alle bestuursfuncties-met-steun met minimaal tien procent zullen worden gekort.

Utrechts Universiteitsblad, 14-03-99

Alleen worden de exameneisen de eerste jaren niet verplicht en wordt de werkdruk verlicht via de kaasschaafmethode: overal iets af.

Elsevier, 22-01-2000