Encyclopedie van Noord Brabant

Anton van Oirschot (1985-1986)

Gepubliceerd op 20-10-2020

BRABANTIA NOSTRA

betekenis & definitie

stichting, opgericht 30 juli 1937, met als doel de Brabantse krachten te bundelen en het Brabants volk te helpen in het streven naar een zelfstandig volksbestaan in de nationale Nederlandse samenleving; om op basis van het katholieke geloof een goede samenleving en een godsvruchtig leven te verwezenlijken in een luisterrijk Brabant, zoals de doelstelling werd geformuleerd. Brabantia Nostra betekent Brabant aan ons.

In 1935 begonnen oud-leden van het Brabants Studenten Gilde met het tijdschrift Brabantia Nostra; de eerste voorzitter was dr. P. C. de Brouwer, de geestelijke vader van deze beweging. Brabantia Nostra werd in de beginperiode in het gelijknamige blad door dr. P. C. de Brouwer omschreven als een leuze: Brabant aan ons, of: Brabant van ons. En met dat Brabant wordt aangeduid: het Brabantse volk met zijn typische eigen aard, zoals dat geworden is door zijn afkomst, door zijn omgeving, door zijn historie vooral.Als de uiting van een streven om de characteristica van Brabant te behouden is Brabantia Nostra een volksbeweging, een gewestbeweging. Dat het Brabantse volk nog een eigengeaarde gemeenschap is, was het uitgangspunt van de beweging Brabantia Nostra. De overweging die Brabantia Nostra deed geboren worden was het woord van de middeleeuwse dichter: Brabant is sijn eighen lant. Hi en kent er genen Here af dan God. De conclusie luidde: Brabantia Nostra. Brabant aan ons.

De strijdkreet werd het eveneens middeleeuwse: Edele Brabant were di. In het eerste nummer van het tijdschrift werd het doel van Brabantia Nostra genoemd: de orde van Brabant. Vastgesteld werd dat de orde van Brabant op vele plaatsen was verbroken en dat het noodzakelijk was deze orde opnieuw te herstellen. Die orde werd gezien als de hiërarchie van alle levenswaarden, als de juiste verhouding der delen die het levensgeheel componeren. Brabantia Nostra wilde de opbouw van een nieuwe levensstijl in de samenleving op het Brabantse land. Brabantia Nostra hield in 1942 trots, zoals werd vermeld, op te verschijnen, maar de meeste leden van deze groepering sloten zich na de oprichting van de Nederlandse Unie in de zomer van 1940, tijdens de oorlog, daarbij aan en zouden er een vooraanstaande rol in spelen, zoals prof. dr.

J. E. de Quay, Geert Ruygers en Joan Willems. Binnen enkele weken telde de Unie lOO.OOOden leden. Brabantia Nostra kwam na de oorlog toen de provincie nog frontgebied was als eigen beweging terug om in 1946 te starten met een groot-er opgezette beweging, de Brabantse Beweging en met een weekblad Edele Brabant. In 1950 verscheen Brabantia Nostra opnieuw, zowel met het blad als met congressen over Brabantse onderwerpen, veelal in de Abdij van Berne gehouden. Er werden tijdens de jaarlijkse bijeenkomsten vanaf 1936 problemen aan de orde gesteld over het onderwijs, de industrialisatie, de werkgelegenheid, de cultuur etc. van Noord-Brabant.

Het blad Brabantia Nostra ging in 1952 op in het blad Brabantia, tevens uitgave van het Provinciaal Genootschap van Noord-Brabant. Bij de Moerdijkbrug werd door Brabantia Nostra een Lieve Vrouwe-kapelletje gebouwd.

Bron: Tijdschr. Brabantia Nostra; Edele Brabant.