Encyclopedie van Noord Brabant

Anton van Oirschot (1985-1986)

Gepubliceerd op 20-10-2020

ABDIJ VAN BERNE

betekenis & definitie

gevestigd te Heeswijk met als uitgangspunt een jachtslot van de hertogen van Brabant, reeds in de Middeleeuwen als „maison de plaisance” in gebruik bij de abt van Berne. De abdij werd gesticht in 1134 door ridder Folkert van Berne, die van zijn kasteel van Berne bij Heusden een Norbertijnerklooster maakte en zelf intrad.

De abdij kreeg verschillende kerken en kapellen onder haar beheer, zoals die van Engelen, Bokhoven, Vlijmen, Hedikhuizen, Oudheusden, Heeswijk, Berlicum, Elshout en Middelrode, later ook Haarsteeg en Lithoyen.In 1543 kreeg prelaat Koenraad van Malsen het recht om mijter en staf te voeren.

De witheren werden door de geuzen in 1572 verdreven, trokken zich terug in ’s-Hertogenbosch, later naar de Maarsbergse proosdij en naar Vilvoorden in België.

Het slotje in Heeswijk-Dinther, dat nog zou worden uitgebreid, zou de nieuwe vestiging van de abdijheren worden. In 1857 werd hierbij een klooster neergezet; de kapel van 1878 werd in 1926 vergroot tot abdijkerk. Enkele jaren later werd ook het klooster belangrijk uitgebreid. Zie ook onder: Berne.