Bij akte van 1267 schenkt heer Hendrik van Breda het hof aan de begijnen, die ook toestemming kregen tot het inrichten van een eigen kapel en kerkhof. Het Begijnhof is een merkwaardig en interessant samengaan van meer dan dertig huisjes veelal onder één doorlopend dak, gegroepeerd rond twee binnenplaatsen.
Centraal daarin werd de St.Catharinakerk gebouwd in de zogenaamde Waterstaatsstijl, in 1836, en een grote pastorie uit 1850 van de Oosterhoutse architect Adrianus van der Aa. Reeds in 1291 was een kapel gereed, die toegewijd werd aan St.Catharina. Het Begijnhof telde omstreeks 1480 zestien huisjes; in 1526 tweeëntwintig huisjes. Vanwege een uitbreiding van het Kasteel van Breda, moest het Begijnhof in oostelijke richting verhuizen. In 1531 kwam een overeenkomst tot stand tussen graaf Hendrik III en de begijnen waardoor die verplaatsing geregeld werd. In datzelfde jaar werd gestart met de bouw van het nieuwe hof en in 1535 verhuisden de eerste Begijnen.
Er kwam geen nieuwe kapel, omdat het complex tegen de noordkant van de Wendelinuskapel de tegenwoordige Waalse kerk werd gebouwd. Dat werd de Begijnenkerk. Toen zij die kerk omstreeks 1648 niet meer mochten gebruiken verbouwden zij een drietal, later tegen de noordmuur van de Wendelinuskapel gebouwde huisjes tot een kerkzaak die tot 1836 in gebruik bleef, toen de huidige Catharinakerk werd voltooid. Een opvallende uitbreiding vormde de bouw van negen huisjes rond een tweede binnenplaats in 1860-1863. Na de tweede wereldoorlog deed zich een probleem voor, doordat er geen nieuwe Begijnen meer bijgekomen zijn. Eind 1967 woonden er nog tien Begijnen op het hof, een jaar later nog maar zeven, in 1983 was dat aantal teruggelopen tot één. Om de traditie van woonhof voor vrouwen voort te zetten worden alleen dames als huursters voor de huisjes toegelaten.Het oorspronkelijk poortgebouw van het Begijnhof, dat in 1830 werd vernieuwd, werd in 1952 gesloopt. Ter afsluiting van het Begijnhof werd een iets terugliggende poort met deuren gebouwd.
Bron: Walter Kramer in: Monumenten, apr. 1982; J. IJsseling: Het Begijnhof te Breda, 1980.
