Het zodanig wijzigen — door onderlinge ruil van de verkaveling, dat verspreide en afgelegen stukken land samengevoegd en beter bereikbaar worden. Waar dit nodig is, staat het vaak ook slecht met waterbeheersing en ontsluiting.
Onderlinge ruil is onvoldoende als de nieuwe kavels niet beter bereikbaar worden (de R.s-wet eist dat elke kavel uitkomt op een openbare weg of eraan grenst, art. 15). Ook moet de kavel behoorlijke afwatering hebben.
Daar de boerderijen óf dicht bijeen langs een weg, óf in het dorp liggen, komt men door ruiling nooit tot ‘het land om de plaats’. Nieuwe boerderijen, en dus ook waterleiding, elektriciteits- en telefoonleiding daarheen, zijn nodig.
Ten slotte is er bij R. de kans om te kleine bedrijven zo te vergroten dat ze rendabel worden (r Saneren). Men krijgt daarvoor grond vrij door: ontginning, vrijwillige aankoop, vertrek van sommigen, bijv. naar de Zuiderzeepolders.Voor de kosten die dit alles meebrengt, geeft het rijk een aanzienlijke subsidie. De deelnemers dragen de rest van de kosten, verdeeld al naar het belang dat zij bij de werken hebben, meest in de vorm van R.srente, d.w.z. dat zij 30 j aar lang 5 pct. van het bedrag betalen. Deze ingewikkelde regelingen kunnen niet geheel vrijwillig tot stand komen. De R.s-wet (het laatst gewijzigd 1954) geeft regels voor de uitvoering en waarborgt de rechten van eigenaars en pachters.
