Encyclopedie van Friesland

Prof. Dr. J.H. Brouwer (1958)

Gepubliceerd op 22-01-2020

COEHOORN

betekenis & definitie

Voornaam Duits geslacht; in de 16de eeuw kwamen leden als militair in de Nederlanden. De kapitein Gosse (Gozewijn) vestigde zich te Britsum; zoon Menno; kleinzoon Hendrick Casimir (1683-1756), ritmeester, daarna genie-officier (directeur der fortificaties en luitenant-kolonel 1706).

Deze tak stierf 1801 uit. Door Menno’s dochter Amelia (1683-1708) de naam in het geslacht Scheltinga; een tak zette hem tot 1879 voort.Zie: Stb. I, 85; II, 55; N.B.W.

I, 619.

—, Menno baron van, vestingbouwkundige, ‘de Hollandse Vauban’ (Britsum 1641-Den Haag 17.3.1704, begraven te Wikel). Deed militaire uitvindingen (C.mortier), dapper officier, schreef over vestingbouw, bracht vele verbeteringen aan. In 1695 baron en ingenieur of directeur-generaal van de fortificaties der Republiek. De vestingen van C. zijn in de 19de eeuw haast alle gesloopt. De stichting 'Menno van Coehoorn’ (1932) tracht de laatste resten te bewaren. In Wikel grafmonument, zie Paan, L.

Wrk.: Architecture militair of de Twist der Vijfhoecken (1682-84); Nieuwe Vestingbouw op een natte of lage horizont (1686).

Zie: G. Th. v. Coehoorn, Het leven van M. v. C., uitgeg. door J.W. v. Sypesteyn (1860); N.B.W. 1, 620-622; Repert., 234-235. Coehoornbos.

Het ruim 11 ha grote C.-bos of Du Toursbos ligt vlak achter de kerk van Wikel. Hier liet Menno v. C. voor 1700 het nu verdwenen slot ‘Meerenstein’ bouwen. De aanleg van het bos, in 1949 door de Ver. ‘It Fr. Gea’ aangekocht, is wrsch. uit dezelfde tijd. Het is hakhoutbos met eikenlanen. ‘It Fr.

Gea’ wil er opgaand loofhoutbos van maken. Het bos is historisch, landschappelijk en botanisch van betekenis (o.m. door daslook en adderwortel).