Encyclopedie van Friesland

Prof. Dr. J.H. Brouwer (1958)

Gepubliceerd op 22-01-2020

ATLAS

betekenis & definitie

De eerste Fr. A. is de steden- en grietenij-, van Chr.

Schotanus in diens Beschryvinge van de Heerlyckheydt van Frieslandt... (1664). Deze met behulp van zijn zoon Bern.

Schotanus à Sterringa en de landmeters S. A.

Haacma en Sixtus Gravius gemaakte kaarten bevatten nog vrij vele onnauwkeurigheden. Het boek geeft ook een gewestelijke kaart en kaarten van de delen, echter niet van de eilanden.

De stedenkaarten laten een plattegrond en een gezicht op de stad zien. Omdat er fouten waren begon B.

Schotanus à Sterringa aan betere kaarten te werken. Hij had de hulp van de genoemden en van nog anderen.

Een nieuwe A. kwam in 1698 klaar, ook weer zonder de eilanden en tevens zonder de steden.

Deze verbeterde A. is hoogst zeldzaam geworden.

Makkelijker is te krijgen de derde A., een heruitgave van de tweede, die Fr. Halma in 1718 gaf.

Hij had o.a. van J. Hilarides hulp gekregen.

Deze A. is weer zonder de steden en de eilanden. Het duurt dan tot 1859, voor er weer een nieuwe A., nu met kadastrale kaarten, komt, de zgn.

Eekhoff-A., weer zonder plattegronden der steden, echter wel met de eilanden. Dit is de laatste grote A. die de Staten uitgaven; kleinere A.en volgden, van B.

Behrns (1863) en vanJ. Kuyper (ca. 1866). zie Kaarten.

Zie: De Weitsrop (1933), 46-48, 70-74, 142-144.