Zaankanters die in de ➝ Spaanse tijd (1572-1576) door ongeregelde aanvallen de tegenstander zoveel mogelijk schade probeerden te berokkenen. Zowel de Spanjaarden als de Staatsen maakten gebruik van de vrijbuiters, die achter de vijandelijke linies opereerden.
Hun taak was zoveel mogelijk buit te vergaren, zoveel mogelijk verwarring te stichten, alsmede personen te ontvoeren die voor losgeld vrijgekocht konden worden. Belangrijke Staatse Zaanse vrijbuiters waren: Joachim ➝ Kleinsorg (of Kleynsorg), Govert ’t ➝ Hoen (’t Oude Hoen), Jan Walichsz, Jan Cornelis Gerritsz, Goezinnen, Claes Cornelis en Jan Diewis uit Westzaan, Claes Cornelis Symonsz uit de Middel (Westzaan), Engel Lastpenning uit Krommenie en Pieter Claesz van Yperen uit Oostzaan. Naar een aantal van hen is later een straat vernoemd.
