Encyclopedie van de Zaanstreek

Eindredactie Jan Pieter Woudt & Klaas Woudt (1991)

Gepubliceerd op 02-10-2020

Juffertje, het

betekenis & definitie

Eerst gebouwde houtzaagmolen, in 1596 naar Oostzaandam vervoerd.

De uitvinding van de houtzaagmolen, door Cornelis Cornelisz. van ➝ Uitgeest, dateert uit 1592. Volgens mededelingen van H. ➝ Soeteboom werd de molen, die men om zijn vorm het Juffertje noemde, in de voorzomer van 1596 naar Oostzaandam vervoerd. De uitvinder van de molen had het octrooi op zijn uitvinding, dat hij van de Staten had gekregen, verkocht aan de Zaandammer Dirck ➝ Sijbrandtsz., die de molen verbeterde en vergrootte. Het is niet aannemelijk dat de molen op een vlot in bedrijf is geweest, zoals dit op 18e-eeuwse prenten wordt aangegeven. Bij harde wind zou een vlot geen betrouwbare standplaats zijn geweest. Volgens molenkenner en -beschrijver Pieter ➝ Boorsma is dit verhaal waarschijnlijk te wijten aan het feit dat de molen op vlotten naar Zaandam is vervoerd.

De standplaats van de molen was in Oostzaandam, ongetwijfeld aan weg en Zaan. Op een kaart uit 1635 wordt de molen afgebeeld aan de Zaan. Hij draagt dan als moeder aller houtzaagmolens de naam 't Moertje. Het is niet bekend wanneer de molen verdween, maar in 1668 stond op zijn erf de paltrokmolen de Juffer.

Zie ook: ➝ Houtzagerij en ➝ Houthandel.

< >