Voorstellingen van. In het bovenlicht boven de voordeur van het woonhuis Lagedijk 96 zit tussen “Neptunus’ drietand (symbool van de zeevaart) en “Mercurius’ slangenstaf (symbool van de handel), een voorstelling van een naakte vrouw op een bol.
Uit haar rechterhand laat zij muntstukken vallen. Zij symboliseert Vrouwe Fortuna. Sinds de Renaissance werd Vrouwe Fortuna regelmatig uitgebeeld. In een bovenlicht wordt zij evenwel niet vaak aangetroffen. Het bovenlicht in Zaandijk stamt uit 1955 (ontwerp J.W.A. Honig, uitvoering A.O. “Brucker).In het destijds veel geraadpleegde boek Tconologia, of Uitbeeldinghe des Verstands’ van Cesare Ripa (eerste druk in het Italiaans in
1593; Nederlandse bewerking in 1664) leest men dat men Vrouwe Fortuna kan afbeelden op een 'kloot of hemelsche globe, omdat gelijck de Hemel in gestaedig beweginge is, dat sich oock de Fortuyne alsoo beweeght, veranderende aen een yder haere gedaente, nu deesen verhoogende. dan den ander ten gronde werpende'. Zij wordt door Ripa ook een ‘uytdeelster van de rijckdommen' genoemd. Daarom ziet men haar vaak met een hoorn des overvloeds, of (zoals in het bovenlicht te Zaandijk), met een hoeveelheid munten.
Carla Rogge
