Dokterswoordenboek

Jannes van Everdingen (2010)

Gepubliceerd op 23-02-2017

hersenen

betekenis & definitie

Orgaan in je schedel dat het centrum is van je zenuwstelsel, waarmee je denkt en dat alles verwerkt wat de zintuigen opvangen.

In de hersenen zit je verstand. De hersenen bestaan uit de grote hersenen, de kleine hersenen en de hersenstam. De ‘grote’ hersenen (het cerebrum) bestaan uit twee helften (hemisferen), die elk uit een aantal kwabben bestaan. Ze verwerken alle informatie, sturen de spieren aan en regelen het bewustzijn, de taal en het denken.
Onder de grote hersenen zitten de ‘kleine’ hersenen (het cerebellum). Die bestaan ook uit twee helften en zorgen dat je alle bewegingen vlot en handig kunt uitvoeren. Ook spelen ze een rol bij het waarnemen en het evenwicht. Wanneer iemand een bal naar jou gooit, merken de kleine hersenen dat. Mensen met een stoornis in de kleine hersenen bewegen vaak schokkerig en hebben evenwichtsproblemen.

Tussen de grote en de kleine hersenen zit de hersenstam. Die verbindt de verschillende hersendelen en staat in verbinding met het ruggenmerg. In de hersenstam zit het autonome zenuwstelsel. Dat regelt onder andere de ademhaling, de bloeddruk en het pompen van het hart. De hersenen en het ruggenmerg bestaan uit een netwerk van verbindingen tussen miljarden cellen. Ze staan met de rest van het lichaam in verbinding via zenuwen. Zenuwen fungeren als de communicatielijnen in je lichaam.
Het woord hersenen is afgeleid van het Germaanse woord ‘hersan’, dat ‘schedel’ betekende. ‘Hersenen’ is een woord dat altijd in het meervoud wordt gebruikt. Als je het enkelvoud ‘hersen’ gebruikt, kijken mensen je vreemd aan. Dat is eigenlijk flauw, want je hersenen bestaan net als je longen en je nieren uit twee delen en je zegt toch ook ‘een nier’ en ‘een long’? Trouwens, de ‘kosten van iets’ is ook zo’n altijd-meervoud-woord: ‘Die kosten betaal ik wel, maar die ene kost niet!’ Dat zeg je niet.

Ook encephalon (uitspraak: en-SEE-faa-lon), brein. Kijk ook bij hersendood.