Dokterswoordenboek

Jannes van Everdingen (2010)

Gepubliceerd op 23-02-2017

cholera

betekenis & definitie

Ziekte van de ingewanden door besmetting van met de bacterie Vibrio cholerae (uitspraak: GOO-lee-raa).

Deze bacterie krijg je binnen door bedorven voedsel of besmet (drink)water. Je gaat dan erg braken en krijgt waterdunne diarree. Cholera kan dodelijk aflopen doordat je door het braken en de diarree zo veel water verliest, dat je lichaam uitdroogt. Zonder genoeg water kan het lichaam niet leven.

Cholera kwam vroeger uitgebreid in Europa voor, bijvoorbeeld in de negentiende eeuw verschillende keren in Londen. De ziekte komt nu vooral buiten Europa voor in warme landen met slechte hygiënische omstandigheden, slechte sanitatie, armoede, overbevolking en hongersnood, zoals grote delen van Afrika en in India en Pakistan. Vaak hebben veel mensen daar de ziekte tegelijk (epidemie), bijvoorbeeld een hele stadswijk of streek. Ga je op reis naar een land met cholera, dan is de kans niet groot dat je die ziekte oploopt als je goed let op hygiënische regels voor op reis. In Nederland hebben dokters in 2009 één keer de cholerabacil in het water van de Randmeren bij de Flevopolder gevonden. Hopelijk heeft die ziekverwekker de lange en koude winter van begin 2010 niet overleefd…

Veel mensen gebruiken de naam van deze ziekte (ook al komt die vrijwel niet meer in Nederland voor) wanneer ze kwaad het volgende roepen: ‘Klerelijer, krijg de klere!’ ‘Ke-LÉ-re’ is de slordige uitspraak (met verkeerde klemtoon) van ‘CHÓ-lera’. De ziektes cholera en pokken waren zo akelig, dat hun naam nog steeds in stoere taal wordt gebruikt om akelige eigenschappen aan te geven: ‘klerezooi’ en ‘pokkenzooi’ (rommel), ‘klerewijf’ en ‘pokkenwijf’ (minder aardige vrouw), ‘klereweer’ en ‘pokkenweer’. In een aftands klerenwinkeltje achteraf verkopen ze misschien wel ongewassen klerezooi met kleerluizen erin, maar van de beet daarvan word je gelukkig geen ‘klerelijer’.

Kijk ook bij wensziekte.