Een al dan niet bedoelde afsplitsing van een blockchain.
Forks komen regelmatig voor in blockchainsystemen met consensus mechanismen. Bitcoin is ontworpen om in principe de keten te gebruiken waar het meeste werk in zit. Hierdoor zijn deze toevallige forks geen probleem.
Door fouten in blockchainsoftware kunnen ook onbedoelde forks voorkomen, die ervoor zorgen dat er werkelijk een tweede netwerk ontstaat met andere regels. Dan spreken we van een hard fork.
Een hard fork kan ook als volgt bedoeld zijn: er moet iets in de basis van het blockchainsysteem aangepast worden dat alleen maar kan als de keten met nieuwe regels kan omgaan. Nodes die geen update uitvoeren blijven dan op de oude regels vertrouwen en hebben dan een andere blockchain als waarheid.
Ook kan een hard fork gebruikt worden bij een verschil van mening: de ene groep gaat door met de oude keten en de andere groep met de nieuwe.
Bijzonder is dan dat alle assets van voor de fork op beide ketens bestaan. Zo zagen we dat bijvoorbeeld met de onenigheid rond de blokgrootte van de bitcoinblockchain: een deel van de mensen wilde grotere blokken, een ander deel niet. Uiteindelijk splitsten de ‘big blockers’ af naar Bitcoin Cash of BCH. Deze keten bestaat nog steeds en hanteert blokken van 32 megabyte in plaats van 1 megabyte op de bitcoinblockchain. Later forkte een andere groep verder af naar Bitcoin SV met nog grotere blokken en zelfs weer simpelere regels, waardoor bepaalde smartcontract-functionaliteit niet werkt. Bezitters van BCH voor 15 november 2018 hadden na die datum dus dezelfde hoeveelheid BSV in hun bezit.
De term soft fork is in de praktijk geen fork, maar werd geïntroduceerd om zo onderscheid te maken tussen het veranderen van consensusregels die in de toekomst geen probleem zijn voor nodes die niet zijn geüpgraded naar de laatste versie van de regels. Soft forks kunnen op verschillende manieren geïmplementeerd worden; er is geen geijkte methode.1.