De centrale verwerkingseenheid of central processing unit is een circuit waar alle basisbewerkingen uitgevoerd worden voor algemene computerprogramma’s en heeft een of meerdere rekenkernen om die programma's uit te voeren.
Een CPU is niet gespecialiseerd om een bepaalde taak heel goed uit te voeren, in tegenstelling tot bijvoorbeeld de GPU of een ASIC.
In de begintijd van bitcoin kon de gewone interne processor van een normale personal computer gebruikt worden om bitcoins te minen. Al snel werd dit steeds minder goed mogelijk met CPU's, al is het wel mogelijk heel kleine beetjes te minen door aan te sluiten bij een speciale pool.
De eerste echte CPU’s zagen in de jaren 70 van de twintigste eeuw het levenslicht. Voor CPU’s bestonden computers uit specifiek voor dat doel vervaardigde printplaten met losse onderdelen.
Intel kwam als eerste met een microprocessor genaamd 'i4004'. Deze processor kon 4 bit aan. Inmiddels is een 64bit-processor standaard.
Naast het aantal bits, is ook kloksnelheid een belangrijke graadmeter, vroeger in megahertz (MHz), nu in gigahertz (GHz). Maar de kloksnelheid zegt niet alles. Dit heeft met verschillen in architectuur van de processor te maken en hoeveel klokcycli de processor per instructie nodig heeft.
Een processor heeft tegenwoordig vaak meer kernen, wat betekent dat applicaties die daar gebruik van kunnen maken, meerdere kernen naast elkaar kunnen laten rekenen. Ook kunnen programma's tegelijkertijd van verschillende kernen gebruikmaken.
Veel applicaties zijn processorafhankelijk en kunnen niet op alle soorten uitgevoerd worden, omdat de instructiesets per processortype verschillen.
