werd 21 Maart 1685 te Eisenach geboren, uit een zeer muzikale Thüringsche familie. Reeds vroeg beoefende hij de muziek en bleek groote gaven te bezitten.
Na een moeilijken leertijd verkreeg hij in 1703 een zelfstandige positie als organist der nieuwe kerk te Arnstadt, welke hij in 1707 verwisselde met die te Mühlhausen, omdat men hem te Arnstadt belette de vleugels vrij uit te slaan. In 1708 werd hij kamermusicus en hoforganist van Hertog Ernst te Weimar, waar zijn talent eerst recht tot ontwikkeling kwam en hij veel componeerde.
In 1717 vertrok hij naar Cötten als hofmusicus van Prins Ernst August. Aangezien hem hier echter geen goed kerkorgel ter beschikking stond, zocht hij in 1723 de betrekking van Cantor aan de Thomasschool te Leipzig.
Men benoemde hem „omdat men den besten niet kon krijgen en daarom met een middelmatig man genoegen moest nemen.” Daar heeft hij echter, ook als organist der Thomaskerk, bewezen boven elke maat uit te gaan, en ten volle zijn krachten ontplooid, tot hij 28 Juli 1750 tot zijnen Zender wederkeerde. Op het laatst van zijn leven was hij blind geworden.Beethoven heeft gezegd, dat Bach niet Bach (beek) doch Meer (zee) moest heeten, zoo geweldig en onuitputtelijk is zijn genie. Terecht, want er is geen componist, die hem in veelzijdigheid en diepgang evenaart. En in al zijn musiceeren openbaart zich de oprechte Christen, die zijn meesterschap in de contrapunt tot verheerlijking Gods wilde gebruiken.
Van zijn tallooze werken noemen we: voor piano Das Wohltemperirte Klavier; voor kerkorgel zijn fuga’s, praeludia, toccate’s, koraalvariaties en passacaglia; voor kerkmuziek zijn talrijke cantaten, motetten en heerlijke koralen. Eindelijk: de grootsche H moll Messe, het fijne Weihnachts-oratorium, en vooral de teedere Johannes- en de dramatische Matthäus-Passion (1729). Inzonderheid laatstgenoemde geeft een onbeschrijfelijk schoon beeld van het lijden en sterven des Heilands en is een ontzaglijke Evangelieprediking. Aan Mendelssohn komt de eer toe, haar uit de vergetelheid te hebben naar voren gebracht (1829). Eerste uitvoering in Nederland te Amsterdam 27 Maart 1874 onder leiding van J. J.
H. Verhulst.
