Bijbelse encyclopedie

Prof. dr. F.W. Grosheide (1950)

Gepubliceerd op 17-04-2025

SADDUCEËN

betekenis & definitie

is de naam van een partij onder de Joden, van de tegenstanders der Farizeën. De naam herinnert aan Zadok.

Beweerd wordt, dat de naam is afgeleid van een zekere Zadok, die leefde ± 300 v. C., anderen denken, dat de partij zich noemde naar Zadok, de hogepriester uit de dagen van David. Het ontstaan van de partij ligt enigermate in het duister. Het meest waarschijnlijk is, dat zij ontstond in de Perzische of de Griekse tijd en gevormd werd door mannen, die, misschien onbewust, de staatkundige belangen van het Joodse volk boven de godsdienstige stelden. Feit is, dat de S. nog al wereldsgezind waren, cultuurmensen waren, die veel ophadden met de Griekse beschaving. In de dagen der Maccabeën kwamen de S. aanvankelijk op de achtergrond te staan, daar er een streven was om trouw te leven naar de wet. Later werd dit anders en Johannes Hyrcanus, Aristobulus en Alexander Jannaeus begunstigden de S. De S. hadden in de dagen van Jezus niet veel invloed op het volk, doch tot hun partij behoorden de vooraanstaande mannen, de priesters en de overheidspersonen. Het Sanhedrin was in meerderheid Sadducees. Wat de leer der S. betreft, zij hechtten niet die waarde aan de bestudering van de wet, als de Farizeën, toch hadden ook de S. hun Schriftgeleerden. De wet van Mozes aanvaardden zij, maar de profeten hadden voor hen minder waarde. De overlevering had voor hen niet veel betekenis. Rationalistisch als ze waren, verwierpen ze het bestaan van engelen en geesten, de opstanding des vleses, Hand. 23 : 8. Voorts leerden ze een soort fatalisme, en een grote vrijheid van de menselijke wil. Het is merkwaardig, dat de S., hoe vijandig of ze ook tegenover de Farizeën stonden, met hen samengingen in hun vijandschap tegen Jezus en Zijn apostelen. Annas en Kajafas waren S. En een overwegend Sadducees Sanhedrin heeft van de Romeinen Jezus’ dood gevraagd, Hand. 4 : 1 v.

< >