Van ij. wordt het eerst gesproken Gen. 4 : 22, waar van Tubal Kaïn gezegd wordt dat hij koper en ij. bewerkte. Blijkens Num. 35 : 16 en Deut. 19 : 5 waren er in Mozes’ tijd ijzeren instrumenten (o. a. bijlen), en in Jozua’s tijd wordt van ijzeren vaten, Joz. 6 :19, en wagens gesproken, Joz. 17 : 16.
Er wordt melding gemaakt van uit ij. vervaardigde wapens en wapenrustingen, 1 Sam. 17 : 7, van landbouwwerktuigen, 2 Sam. 12 : 31; Am. 1 : 3, instrumenten, Job 19 : 24; Jer. 17 : 1, afgodsbeelden, Dan. 5 : 4.Het ij. werd uit Tarsis, Griekenland en uit de nabijheid van de Zwarte Zee ingevoerd, Jer. 15 : 12; Ezra 27 : 12, 19, en kwam voor in de Libanon. Het schijnt het eerst door de Hethieten in Klein-Azië gesmolten te zijn. In de Libanon werden stenen smeltovens gebruikt van ongeveer 3 m hoogte en 1 m middellijn, gestookt met houtskool en aangeblazen door blaasbalgen, Ezra 22 : 20; Jer. 6 : 29. Waarschijnlijk hebben de Filistijnen het gebruik van ij. van het Noorden overgenomen, hetgeen weer van invloed geweest is op de Israëlieten, 1 Sam. 13 : 19—22.
Het ij. en de opgravingen in Palestina: Als de Israëlieten in Kanaän komen, hebben de bewoners al ijzeren wagens, Joz. 17 : 16. De wagens waren van hout met ijzeren pantser beslagen ; daarom kon men deze wagens verbranden, Joz. 11 : 4, 9. De conclusie, die men hieruit zou kunnen trekken is deze, dat het ij. in Palestina werd ingevoerd vóór de intocht der Hebreën. Hieruit volgt, dat geen enkel ruïnestratum van een Oudpalestijnse stad, dat blijkens het ontbreken van ij. aan het ijzeren tijdvak vooraf gaat, iets met de Israëlieten te maken heeft. Kon men dus vaststellen het tijdstip, waarop het ij. in gebruik kwam, dan zou men een jaartal weten, dat in de buurt lag van de tijd van de Intocht. Nu meent men vaak, dat het ijzeren tijdvak in Palestina te stellen is op 1200 v. C. En dan zou hieruit volgen, dat de Intocht niet vóór die tijd was. Evenwel is deze conclusie wat overhaast:
a. Hoewel meestal 1200 wordt aangenomen als jaar voor het begin van het ijzeren tijdvak, zijn er oudheidkundigen, die het vroeger stellen. De opgravers van Gerar nemen op grond van hun vondsten aan, dat het ij. er al was in de 14e eeuw v. C.
b. Het gehele argument, de verhouding van de Israëlieteninvasie tot de invoering van de ijzersmeedkunst in Palestina, is niet solied. Want dit laatste is een proces van lange duur, beginnende als plaatselijk nieuwtje en langzaam uitgroeiend tot een cultuurverandering. Dat blijkt ook uit Bijbelteksten. Goliath was van kop tot teen in brons: een helm, een pantser van 5000 sikkelen brons (= 80 kg; 1 sikkel = 16,37 g), bronzen scheenplaten; en een lange dikke lans met een spits van ijzer: 600 sikkelen = bijna 10 kg. Blijkbaar werkt de „bronstijd” toch nog door. Vermoedelijk is het begin van de ijzertijd wel zeer zwevend. Het is denkbaar, dat de Israëlieten circa 1400 v. C. in Palestina binnenvallend, daar op enkele plaatsen tegenstanders vinden, die reeds over ijzeren strijdwagens beschikken, terwijl men toch nog niet kan zeggen, dat de cultuur, die zij in het land vonden, door het ij. werd gekarakteriseerd.
