op de - staan, in het gedrang komen; bedreigd worden. Deze modieuze uitdr. wordt sinds de jaren zeventig gebruikt, vnl. in politieke en journalistieke kringen en meestal m.b.t. de werkgelegenheid, tot banen die in het gedrang komen. Maar dan praatje dus over verhuizingen. Dat is van een andere orde dan banen die echt op de tocht staan. (De Volkskrant, 13/10/90)

tocht - zelfstandig naamwoord 1. koude luchtstroom als twee ramen of deuren openstaan ♢ doe deur dicht, ik zit op de tocht 1. iets op de tocht zetten [het onzeker maken] 2. wandeling of rit ♢ we maakten een tocht door de bossen 1. een stille tocht ...

Een tocht door de woestijn, een onderneming vol moeilijkheden. Toen de Israëlieten Egypte hadden verlaten moesten zij veertig jaar door de woestijn zwerven voordat zij het hun Beloofde Land mochten binnentrekken. Over deze periode gaan de bijbelboeken Exodus tot en met Jozua. Veertig jaar is een heel lange tijd voor het doortrekken van de Sinaï-woestijn, zodat alleen daaruit al duidelijk is dat dat een onderneming vol moeilijkheden was. Gebruiksvoorbeeld: ‘Een tocht door de woestijn’, zo betite...

Tocht - op de tocht staan: gevaar lopen. Arbeidsplaatsen staan op de tocht.

Op de tocht: in een kritische positie. Meestal gezegd van een kaart of van een kleur. Voorbeeld:West is tegen een SA-contract van zuid met een kleine schoppen uitgekomen voor de 10 en boer. De schoppen van zuid (of: ♠H) zitten nu ‘op de tocht’.

tocht - Zelfstandignaamwoord 1. (meestal ongewenste) luchtbeweging ontstaan door openingen 2. het trekken of reizen 3. een soort watergang, tochtsloot tocht - Werkwoord 1. onpersoonlijke tegenwoordige tijd van tochten

zie Reis.

tochte, tochtsloot (van Oudfr.: tia, trekken); ook: moune-ier (molenader), sylsleat (zijlsloot). Watergang, waardoor het water naar het gemaal of de uitwateringssluis getrokken wordt.

m. (-en), 1. vrij sterke zuiging van de lucht door een beperkte ruimte heen, trek (e); (zegsw.) toen stond hij in de —, in zijn hemd; op de — (komen te) staan, in een kritische positie, te lijden hebben van de omstandigheden; 2. treksloot; 3. het trekken (varen, lopen, rijden) van de ene plaats naar de andere: een — maken. (e) Binnenshuis wordt bij normale kamertemperatuur (20 -22 °C) een luchtstroom met een grotere snelheid dan ca. 0,25 m/s vaak als tocht gevoeld. Bij lag...

Het begrip tocht heeft 2 verschillende betekenissen: 1. tocht - tocht - m. (-en), trekking van den wind, zuig-wind : op den tocht zitten; in den tocht staan is gevaarlijk, men kan licht verkouden worden; raam en deur open, doe ze dicht, je staat op twee tochten; — reis, het trekken (varen, loopen, rijden) van de eene plaats naar de andere : een tocht ondernemen; de tocht naar de Noordpool; — het optrekken van krijgsvolk, marsch; — onderneming; (fig.) een harden tocht doorsta...

tocht - coïtus (vgl. reis), VAN MERWEDE V. KL., R. Mintr. 94 [1651].Hij (beschouwde) de verliefde schouwplaats, waarin hij reeds drie tochten had gedaan, Eros’ L. 181 [18de e.].