a. Algemeen: beweging van het lichaam of van delen ervan i.c. hoofd, gezicht, schouders, armen, handen, romp en benen.
b. In drama: bewust opgeroepen ( ingestudeerde) beweging, ook (→) geste genoemd en wel:
- als zelfstandige uiting van een geestesgesteldheid of emotie in plaats van gesproken tekst bijvoorbeeld: (→) mime;
- als ondersteuning of ter versterking van het gesproken woord. Gebaren ontstaan meestal spontaan en hebben verschillende functies. Zo onderscheidt bijvoorbeeld de Amerikaanse psycholinguïst D. Mc.Neill vier verschillende soorten gebaren, t.w.:
a. de deiktische of (aan-)wijsgebaren (links, rechts, hier, dáár);
b. de emblematische of zinnebeeldige gebaren (bijvoorbeeld: op het voorhoofd wijzen = gek);
c. de iconische of beeldbeschrijvende bewegingen (geven bijvoorbeeld aan hoe groot iets is), vgl. mime;
d. de ritmische gebaren (beats), ter onderstreping van het gesproken woord.
Literatuur
- Dr. Jan-Peter de Ruiter, Gesture and speachproduction. Proefschrift februari 1998, U.B. Nijmegen
- Jan Bremmer & Herman Roodenberg, Gebaren en lichaamshouding van de Oudheid tot heden, Sun 1993
- Desmona Morris, Manwatching: A Field Guide to Human Behaviour, Londen 1977
- Het Nederlands Gebarenboekje
