Een hersenvliesontsteking is een ziektebeeld dat voorkomt in alle leeftijdscategorieën. Hoofdpijn, nekstijfheid en koorts staan op de voorgrond, waarbij binnen 24-48 uur de patiënt snel heel ziek wordt.
Een hersenvliesontsteking, ook wel meningitis genoemd, kan verschillende verwekkers hebben. Bacteriën, virussen en schimmels kunnen allemaal een hersenvliesontsteking veroorzaken. Vaak gaat er aan de hersenvliesontsteking al een periode van ziekte vooraf. Dit kan een simpel ogende verkoudheid zijn, maar een tuberculose-infectie is ook een mogelijke oorzaak van meningitis.
De meest bekende variant is de bacteriële meningitis. Deze wordt veelal veroorzaakt door de pneumokok of de meningokok. De pneumokok komt bij veel gezonden mensen als onschuldige bacterie voor in de mond, maar kan bij een lage weerstand ziekteverwekkend worden. De meningokok is erg besmettelijk en hij moet dan ook behandeld worden onder strenge quarantaine. Echter, sinds de invoering van de vaccinatie tegen meningokokken in 2002 is deze variant minder voorkomend in Nederland. Ook tuberculose kan meningitis veroorzaken, met name bij patiënten die een slechte weerstand hebben door een ziekte die het immuunsysteem beïnvloedt, zoals bijvoorbeeld AIDS.
De behandeling van meningitis bestaat uit een spoedopname in het ziekenhuis, waarbij direct antibiotica gegeven wordt aan de patiënt. Via een prik in het ruggenmerg wordt zo snel mogelijk de veroorzaker bepaald, zodat de beste antibiotica gegeven kan worden. Vaak kan de patiënt na een aantal dagen intraveneuze antibiotica weer naar huis toe, om daar verder aan te sterken.
