De grote encyclopedie van het antiek

Jan Durdik en anderen (1970)

Gepubliceerd op 02-12-2020

Wangentafel

betekenis & definitie

(v. Du.

Wangentisch), algemene term voor tafels op schildvormige steunen, meestal rustend op sleevoeten. De gotische wangentafels ontstaan pas aan het begin van de 15de eeuw. Het zijn de fijner bewerkte typen klaptafels: hun blad is hetzij in zijn geheel kantelbaar of kan gedeeltelijk worden neergeklapt of teruggeslagen. De wangen bestaan uit brede eiken delen of uit stijl- en regelwerk met panelen, of uit een combinatie van beide. De wangentafel van de renaissance ontstaat min of meer terzelfder tijd in Italië. In tegenstelling tot de lichte gotische klaptafeltjes is het Italiaanse type groot, monumentaal en zwaar; de overdadig gebeeldhouwde wangen zijn geïnspireerd op de trapezofoor van de antieken.

De wangen zijn verbonden door een of twee voetregels en torsen vaak een marmeren blad. Deze wangentafel is onverplaatsbaar (table dormante): uit praktische behoeften construeert men ze daarom vaak als trektafel, een technische nieuwigheid die ingrijpende gevolgen heeft voor de tafelgebruiken: in plaats van op een lange rij te zitten aan de schragentafel schaarde men zich nu rond de tafel. Met de verbreiding van de renaissance wordt de Italiaanse wangentafel internationaal (table à I’italienne) en raken de gotische tafeltypen in onbruik. Tijdens de barok moet de wangentafel het veld ruimen voor de trektafel met balpoten.